به گزارش "ورزش سه"، انتشار تصاویری از تمرین بارسلونا بازیکنان این تیم را در داخل حبابهای پلاستیکی نشان می داد که در حال انجام فعالیتهای خود در این شرایط بودند. در ابتدا به نظر می رسد این فعالیت یک تمرین شاداب و صرفا مفرح باشد. اما به واقع اینطور نیست! این تمرین اگرچه رویکرد تفریحی و پرنشاط همراه خود دارد اما فراتر از یک تمرین صرفا سرگرمی و تفریحی است.
Team Building چیست؟
هر مجموعه ی که تحت عنوان یک تیم یا گروه کاری که متشکل از افراد مختلف با نیازها، منافع، طرز فکرها و شخصیت های متفاوت و مختلف است برای موفقیت بایستی از قوانین و شرایط مشخصی تبیعت کند. در غیر اینصورت حتی با وجود بهترین امکانات، ابزار، نیروی انسانی و... احتمال موفقیت کم خواهد بود. بر اساس تعریفی که رینوس میشل مربی فقید و صاحب سبک هلندی دارد فرآیند ساختن تیم (Team Building) ابزاری است که مربیان از آن استفاده می کنند تا مفاهیم فوتبال را گسترش دهند (برای مثال سبک بازی) و به طور ایده ال هدف اصلی و نهایی آن دستیابی به موفقیت است. در حقیقت یک چنین تمریناتی که در بالا مشاهده می کنیم به عنوان فعالیتهای Team Building (ساختن تیم) شناخته می شود. حال این فعالیتها می تواند هم به شکل تفریحی و مفرح باشد و هم با رویکردهای دیگری انجام شود. تقریبا غیرممکن است که ما بتوانیم یک مجموعه را تحت یک تیم متحد و در راستای یک هدف مشخص حفظ کنیم بدون آنکه مراحل ساختن تیم را در نظر گرفته باشیم. آیا به راستی می شود از یک تیم انتظار موفقیت داشت بدون آنکه تمام عوامل آن برای یک هدف معین و یکسان تلاش کنند؟ آیا بدون یک سازماندهی دقیق و کار تیمی می توان از یک مجموعه چندین نفره با افکار گوناگون انتظار دستیابی به اهداف مورد نظر را داشت؟ آیا انجام سطح بالایی از عملکرد یک تیم بدون وفاداری افراد آن مجموعه به اهداف باشگاه امکان پذیر است؟ قطعا پاسخها منفی است. اگر فکر می کنیم که تیمهای روز دنیا صرفا با انجام تمرینات رومزه عملکرد فوق العاده ای از خود در زمین به نمایش می گذراند سخت در اشتباه هستیم. فرآیند Team Building روشی است برای بهبود کیفیت تیم که بکارگیری آن در رسیدن به موفقیتها بسیار حیاتی است. اثرات این فرآیند نیز هم روانی و هم تاکتیکی می باشد. بدون در نظر گرفتن فرآیند Team Building احتمال موفقیت قطع به یقین پایین خواهد آمد.
مراحل اجرای Team Building
به طور خلاصه می توان گفت فرآیند ساختن یک تیم شامل 4 مرحله می باشد که عبارتند از : 1- شکل گیری 2 – طوفان ناگهانی 3 – قاعده سازی 4 – اجراء کردن که برای یک تیم فوتبال نیز بدین شکل خواهد بود. اولین مرحله انتخاب بازیکنان، مربیان، دیگر عوامل و شکل گیری یک تیم حول یک یا چند هدف مشخص و معین خواهد بود. بلافاصله پس از این مرحله طوفان ناگهانی اتفاق خواهد افتاد! تمام افرادی که به شکل انفرادی وارد مجموعه تیمی شده اند بسیار محتمل است که نیازها و اهداف فردی آنها با اهداف اصلی تیم در تضاد باشد! مثلا فرض کنید یک تیم در یک پست یک بازیکن جدید به خدمت گرفته است. قطع به یقین این مسئله خوشایند رقیبان این بازیکن در آن پست نیست. چرا که احتمال دارد به آنها کمتر بازی برسد، ممکن است مسائل مالی آنها تحت شعاع قرار گیرد و خیلی موارد دیگر که باعث شود منافع آن بازیکن با منافع تیم در تضاد باشد. یا مثلا یک بازیکن با تاکتیکهای مربی خود ارتباط خوبی برقرار نکرده باشد و علاقه ای برای انجام آنها نداشته باشد. در واقع مرحله طوفان ناگهانی تحت وضعیتها و شرایط های گوناگون و مختلف در تمام مقاطع فصل ممکن است رخ دهد. به این شکل که منافع و رفتار شخصی یکی از اعضای تیم (تحت هر عنوان و جایگاهی) در قالب منافع تیم نباشد که وجود این مسئله می تواند دردسرساز باشد. هیچ تیمی در دنیا نمی تواند مرحله طوفان ناگهانی را از بین ببرد. قطعا از این گونه موقعیت ها در تیمهای فوتبال بسیار زیاد یافت می شود و چالشی است برای مربیان که با کنترل برنامه ریزی شده آن در نهایت از متضرر شدن تیم جلوگیری کنند. مرحله قاعده سازی ایجاد قوانین و هنجارهایی است که منافع افراد تیم در قالب منافع تیم گنجانده شود. این قوانین بایستی از مضرات گسترده مرحله طوفان ناگهانی که می تواند هر تیمی را به سوی ناکامی پیش ببرد جلوگیری کند. در واقع این قوانین به شکل پیشگیری کننده مانع از گسستگی یک تیم می شوند و در نتیجه موجب موفقیت تیم خواهد شد. ضمن اینکه این مقررات بایستی به نحوی تنظیم شود که وفاداری و وابستگی افراد مجموعه را به اهداف تیم بیشتر کند و سرکوب کردن خواسته های آنها نتیجه عکس خواهد داشت. و نهایتا در مرحله آخر نیز اجرا کردن و بکارگیری این قوانین بایستی اتفاق بیفتد. در صورتی که هر تیمی به این مراحل توجه ویژه و حساب شده ای نکند بدون شک عملکرد آن تیم در معرض خطر خواهد بود. حتی اگر شما بهترین تمرینات را انجام دهید، بهترین بازیکنان و امکانات را در اختیار داشته باشید، از بهترین شرایط برخوردار باشید و... اما به این روند بسیار حیاتی توجهی نداشته باشید احتمال موفقیت یک تیم (نه فقط در فوتبال بلکه در تمامی ورزشها و حتی خارج از محیط ورزش) بسیار پایین خواهد آمد. در دنیای فوتبال بارها ثابت شده است تیمی موفق نیست که بهترین تمرینات و بهترین بازیکنان را در اختیار داشته باشد. تیمی موفق است که تمام عوامل آن به بهترین نحو وظایف خود را در راستای اهداف تیمی انجام دهند.
با ارائه توضیحات فوق بایستی تاکید شود آنچه که انریکه و همکارانش در بارسا انجام می دهند صرفا یک تمرین مفرح، سرگرم کننده و تفریحی نیست! چرا که برای این هدف می توانستند راههای ساده تری را انتخاب کنند. این تمرین آنها یک نمونه فعالیت Team Building است که به طور کاملا عملی به بازیکنان می فهماند که تحت شرایط خاص (قرار گیری در حبابهای پلاستیکی) در صورتی که کارتیمی مناسبی نداشته باشند موفق نخواهند شد. از آنجائیکه تمام ویدئو این تمرین نشان داده نشده در نگاه اول به نظر می رسد این یک تمرین تفریحی است. اما با مشاهده فیلم کامل دیده می شود که بازیکنان بایستی در حبابهای پلاستیکی و در تمرین با توپ وظایف خاصی را انجام دهند که فقط با یک کارتیمی مناسب اتفاق خواهد افتاد. همانطور که اشاره شد مربیان بارسا از این تمرین تنها رویکرد تفریحی ندارند و با این فعالیت قصد دارند روح تیمی را افزایش دهند. حال خیلی فرق نمی کند که ماهیت تمرین به شکل تفریحی باشد یا رقابتی. به عبارت ساده آنها می خواهند مفهموم کلمه ی TEAM را به بازیکنان انتقال دهند. کلمه ی TEAM مخفف عبارت Together Everyone Achieves More می باشد به معنای: با همدیگر چیزهای بیشتری بدست میاوریم! در شرایط و موقعیت های سخت این یک تیم است که برنده است و نه یک فرد. حتی برای انجام کارهای ساده نیاز به همکاری فوق العاده تیمی وجود دارد. در صورتی که به این هارمونی و هماهنگی خدشه ایی وارد شود احتمال شکست زیاد خواهد شد. اگر فکر می کنیم تیمهای بزرگ دنیا بدون توجه به این مسائل مراحل آماده سازی خود را طی می کنند و نمایشهای فوق العاده در زمین از خود نشان می دهند سخت در اشتباه هستیم. مفهموم TEAM BUILDING بحثی بسیار گسترده و کاربردی و با جزئیات فراوان است که تشریح کامل آن خارج از حوصله این بحث است. متاسفانه در فوتبال ما بنا به دلایل مختلف به این مبحث بسیار مهم کمتر توجه شده است. موضوعی که در روش کاری مربیان صاحب سبک و موفق دنیا بسیار قابل توجه و پرکاربرد است...
نمونه یک فعالیت Team Building