بازگشت یاپ استام به منچستر: داغ آن وداع تلخ

به گزارش "ورزش سه"، او به اولدترافورد بازگشته. او... همان مدافع غول پیکر هلندی. همان سیم خاردار نفوذ ناپذیر. همان یاپ استام شکست ناپذیر. او به عنوان مربی ریدینگ به منچستر بازگشته. در مرحله سوم جام حذفی برای مصاف با میلیونرهای منچستری به رهبری مورینیو. استام به جایی بازگشته که هم او را با عشق در آغوش کشیدند و هم با خونسردی بیرونش انداختند. او پانزده سال پیش را به یاد می آورد. همان زمانی که به منچستری بودنش می نازید و می گفت تا 33 سالگی در یونایتد بازی خواهد کرد و سپس راهی هلند یا ایالات متحده خواهد شد. همان زمانی که فرگوسن او را به دفترش احضار کرد و خبر داد دیگر جایی در تیم ندارد.

استام سال 1998 را به یاد می آورد. 26 سالگی اش را. زمانی که با 6/10 میلیون پوند از پ اس و آیندوون راهی یونایتد شد و گران ترین بازیکن هلندی به انگلیس بشمار می رفت. او برای خیلی ها بهترین مدافع میانی جهان بود. بلند بالا، سریع، قوی و نترس. با ضربه سرهای فوق العاده و پاهایی مثل دو ستون. می گفتند از آن دسته بازیکنانی است که پیراهنش بندرت کثیف می شود، چرا که برای مغلوب کردن حریفانش نیازی به زدن تکل ندارد. پیتر اشمایکل او را "برج قدرت" می خواند، بهترین مدافعی که جلویش بازی کرده. روی کین او را بهترین مدافعی می خواند که پشت سپسرش بازی می کند.

این که یونایتد در هر سه فصلی که استام به میدان رفت قهرمان لیگ شد بازگوکننده رکورد دست نیافتنی او است. سه گانه جادویی 1999 یونایتد بدون او در قلب دفاع رقم نمی خورد. نمایش استام در یک چهارم نهایی برابر ستاره های اینتر - روبرتو باجیو، دیگو سیمونه و ایوان زامورانو - فوق العاده بود، و بازی اش در نیمه نهایی برابر یووه که با اینزاگی و زیدان حمله می کرد جانانه. آن صحنه های که زامورانو در دیدار اول اینتر - یونایتد چرخ می زد و برمی گشت تا راهی برای نفوذ پیدا کند و به ستونی به نام استام می خورد از یادمان نرفته. وقتی آن زمان از مربیان لیگ برتری پرسیدند آرزو داشتند کدام بازیکن لیگ را در اختیار داشتند نه تیری آنری انتخاب شد، نه مایکل اوون و نه دیوید بکام. اکثر مربیان نام یک نفر را آوردند، نام یاپ استام را. یونایتد مدافعان میانی برجسته ای داشته، ولی همه شان با زوج کناری شان تعریف شده اند: استیو بروس - گری پالیستر یا ریو فردیناند - نمانیا ویدیچ. همه شان جز استام که هرگز مدافع کارسازی را در اولدترافورد کنارش ندید (زوج استام در فینال 1999 لیگ قهرمانان برابر بایرن مونیخ رانی جانسن بود).

کتاب زندگینامه استام تحت عنوان " Head to Head / سر به سر یا رو در رو" در تابستان 2001 وارد بازار شد. استام ادعا کرده بود فقط در باره چیزهایی که دیده و شناخته حرف زده، گفته بود صادق مانده و روراست. ولی برخی از خاطراتش جدل آور بودند. استام گفته بود فرگوسن چگونه آنها را به مغلوب کردن مهاجمان حریف به هر قیمتی ولو ابراز خشونت فرامی خواند. گفته بود فرگی بدون اطلاع باشگاه پی اس برای بدست آوردن او اقدام کرده و حتی جزئیات ملاقات مخفیانه با فرگوسن جایی نزدیک فرودگاه آمستردام را توصیف کرده بود. کتابش به خیلی ها نیش می زد، به مایکل اوون که هنر چندانی ندارد، به پاتریک ویرا که اهل نق زدن است، به برادران نویل که در رختکن بیش از حد حرف می زنند و نور چشمی های فرگی هستند، به فلیپیو اینزاگی که فریبکار است...

اولین بازی فصل 2002-2001 یونایتد برابر فولام آخرین بازی استام برای یونایتد بود. یونایتد برغم دریافت دو گل 2-3 پیروز شد و استام کمی بعد خبر انتقالش به لاتزیو را دریافت کرد. لورن بلان 36 ساله جایش را گرفت، ولی همه می دانستند استام شایسته تر از لورن است، کارآتر از جانسن و وس براون و جنگجوتر از گری نویل و سیلوستره. جای خالی استام در دفاع پر نشد و یونایتد آن فصل را با دست خالی سپری کرد. پایین تر از آرسنال و لیورپول در رتبه سوم لیگ، با حذف در گام اول جام اتحادیه برابر آرسنال، سقوط در دور دوم جام حذفی برابر میدلزبورو و سرانجام شکست از لورکوزن در نیمه نهایی لیگ قهرمانان.

کنار گذاشتن استام، بیرحمانه ترین و تندترین واکنش فرگی طی سلطنت بیست و شش ساله اش در منچستر یونایتد بشمار می رفت. افراطی تر از کنار گذاشتن پل اینس و تاثیرگذارتر از رفتن دیوید بکام. فرگی بعدها در 2007 گفت "...استام با مصدومیت پاشنه پا روبرو شده بود و تصور می کردیم 5/16 میلیون پوند برای یک مدافع 29 ساله مبلغ بالایی بشمار می رود. پیشنهاد لاتزیو، پیشنهادی نبود که بتوان رد کرد، ولی فروش او اشتباه بود".

کات. پانزده سال بعد. استام به انگلیس بازگشته. رهبری ریدینگ را در دست گرفته. تیم رده هفدهم رقابت های چمپیونشیپ را تا رده سوم آورده بالا. کمی بعد ژانویه 2017 فرا رسیده و قرعه ها بازی درآورده اند و ریدینگ را برابر میلیونرهای یونایتد به رهبری مورینیو قرار داده اند. پسران ریدینگ را برابر زلاتان مهارناپذیر. استام فصل 2006-2005 را به یاد آورده. زمانی که 33 ساله بوده و دو بار با پیراهن میلان  برابر زلاتان که در یوونتوس بسر می برد قرار گرفته و هر دو بار ستاره 24 ساله سوئدی را طی نبردهای تن به تن مهار کرده. میلان در دیدار اول 1-3 پیروز شده و نبرد دوم هم با تساوی بدون گل پایان یافته... او شعار آن سال های اولدترافورد را به یاد آورده، شعار " Yip Jaap Stam is a big Dutchman' " / "آره یاپ استام یه هلندی گنده اس" را. این که طرفداران یونایتد هنوز دوستش دارند را. این که با آن پیراهن و لوگو طی 121 بازی شش مدال به گردن آویخته را. این که ای کاش جور دیگری جدا شده بودند را.

حمیدرضا صدر

از همین نویسنده بخوانید :

یوونتوس: همان بالا با یک علامت سوال

قربانگاه والنسیا، نفرین خفاش‌ها

فوتبال سال 2016؛ ده پرده از زندگی و مرگ

آیا یونایتد و مورینیو سرانجام به جاده اصلی بازگشته‌اند؟

آقای گل محجوب؛ از سیلی عبده تا مرگ در استکهلم

از چلسی تا آرسنال، از آنتونیو تا آرسن

لیونل مسی 2016: هم شیرین شیرین؛ هم تلخ تلخ

یادداشت ویژه حمیدرضا صدر برای برنده توپ طلا؛ رونالدو: رنج به علاوه سرمستی 

گواردیولا در باتلاق انگلیسی

میلان: مشت آهنین درون مخمل راه راه

ردبول، نوشابه منفور بوندسلیگاست!

هفته چهاردهم لیگ برتر: باران آنها را برد

ال کلاسیکو 232 : کسالت آمیخته به جادوی صد

هفته سیزده لیگ برتر: کونته آن بالا و مورینیو این پایین

تا 41 سالگی در برنابئو؛ کریستیانو می‌تواند؟

با این بارسلونا چه باید کرد؟

رئال به روایت زیدان: بی های و هوی، بی زرق و برق

هفته دوازده لیگ برتر: نه، تو دیگه خاص نیستی!

استیون جرارد: تاریخ تو را به کدام سو خواهد برد؟

 وداع با منصور پورحیدری؛ آن چروک‌های عمیق