وب سایت فوتبالی- پیشنهاد معافیت ملیپوشان فوتبال که از سوی وزیر ورزش و جوانان مطرح شده، بحثهای زیادی را در محافل ورزشی و نظامی به راه انداخته و باید دید سرانجام کار به کجا ختم میشود.
به گزارش فوتبالی به نقل از ایسنا، خدمت سربازی در کشورهای مختلف شرایط متفاوتی دارد. در بعضی از کشورها سربازها را هم از میان نیروهای داوطلب انتخاب میکنند و هم از نیروهای اجباری. در این میان بعضی از کشورها قانونی تصویب کردهاند که در آنها با توجه به اجباری بودن سربازی، جوانان میتوانند محل و یگان خدمت خود را مشخص کنند. در بسیاری از کشورهای جهان با حرفهای شدن ارتشها سربازی به صورت یک فعالیت داوطلبانه درآمده است و جوانان میتوانند با عضویت در ارتش در مدت زمانی مشخصی هم به کشور خود خدمت کنند و هم از مزایا و شرایط این خدمت بهره ببرند. از نظر مدت زمان نیز کشورهای جهان زمانهای متفاوتی را برای این موضوع در نظر گرفتهاند به طوری که در بعضی از کشورها مدت زمان سربازی کمتر از یک سال است.
در ایران خدمت سربازی داوطلبانه نیست و پسران باید بعد از پایان دوران دبیرستان در صورت دانشجو نشدن، خود را به سازمان نظام وظیفه برای گذراندن ۲۱ ماه خدمت سربازی معرفی کنند. شرایط سیاسی و منطقه ای کشورها در ایجاد و دگرگونی این قانون تاثیرگذار است و هر کشوری با توجه به موقعیت جغرافیایی و مرزی خود و همچنین تعداد نیروی انسانی واجد شرایط نحوه خدمت سربازی و مدت زمان آن را مشخص میکند.
علاوه بر قانون سربازی، قانون دیگری به نام معافیت از سربازی وجود دارد. در ایران طبق این قانون برخی افراد با توجه به داشتن شرایط در نظر گرفته شده از خدمت سربازی به صورت موقت یا دائمی معاف میشوند. معافیتهایی نظیر تحصیلی، پزشکی، کفالت و ایثارگری خدمت سربازی را به تعویق میاندازند یا به طور کامل حذف میکنند.
راه دیگری که برای معافیت سربازی وجود دارد به ورزشکاران تعلق دارد. طبق آیین نامه ورزشکاران ایرانی اگر بتوانند در المپیک به مدال (طلا، نقره و برنز) برسند از خدمت سربازی معاف میشوند. این قانون همچنین شامل ورزشکارانی که در مسابقات جهانی مدال طلا یا نقره بگیرند و ورزشکارانی که در بازیهای آسیایی فقط به مقام قهرمانی برسند، میشود. در مورد رشتههای تیمی هم کسب رتبههای اول، دوم و سوم مسابقات جهانی، بازیکنان این تیم ها را از خدمت سربازی معاف میکند.
این روزها با برگشتن ملیپوشان فوتبال ایران و درخواست وزیر ورزش از مسئولان کشور برای معافیت هفت نفر از بازیکنان تیم ملی، بحث سربازی و معافیت ورزشکاران دوباره به جریان افتاده است. در حالی که این هفت نفر طبق آیین نامه، واجد شرایط معافیت نیستند برخی اعتقاد دارند که ورزشکارانی که در سطح ملی فعالیت میکنند به نوعی نخبه ورزشی محسوب میشوند و حتی بدون داشتن عنوان قهرمانی، صلاحیت معافیت از خدمت سربازی را دارند. برخی دیگر هم قائل به این هستند که بازی در تیم ملی خود نوعی خدمت محسوب میشود. البته بیشتر واکنشها نسبت به این موضوع در میان مردم منفی بوده است. این اعتقاد وجود دارد که معافیت ملیپوشان فوتبال ایران نوعی تبعیض محسوب میشود و در حق بسیاری از جوانان و حتی نخبگان سایر حوزهها نظیر علمی، هنری و... که از این امکان برخوردار نیستند اجحاف میشود.
مصطفی هاشمیطبا از جمله افرادی است که با معافیت هفت ملی پوش فوتبال مخالف است. او که زمانی رییس سازمان تربیت بدنی بوده است با این مشکل تقریبا از نزدیک برخورد داشته است. هاشمیطبا در گفتوگو با ایسنا در این خصوص اظهار کرد: اولا که ما میگوییم خدمت مقدس سربازی، پس نباید از آن فرار کرد. دوما ما برای مساله سربازی ورزشکاران هم آیین نامه داریم و باید طبق همان عمل کنیم. اگر ملی پوشان فوتبال بدون این که مقام قهرمانی به دست آورده باشند از سربازی معاف شوند در حق دیگر ورزشکارانی که در سطح ملی فعالیت میکنند اما از این حق برخوردار نیستند، ظلم کردهایم. قانون برای همه باید یکسان باشند. اگر این مشکل آنقدر جدی است پس قانون را عوض کنیم تا شامل ملی پوشان همه ورزشها بشود. در هر صورت من فکر میکنم برای ملی پوشان فوتبال حتما جایگزین مناسب وجود دارد که بتوان از آنها استفاده کرد.
در همین حال محمدرضا داورزنی اعتقاد دارد که گرفتن مدال در رشتههای تیمی مثل والیبال، بسکتبال و فوتبال بسیار سخت است. معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفهای وزارت ورزش و جوانان میگوید: "جام جهانی فوتبال رویداد بزرگی است که هر چهار سال یک بار برگزار میشود نه هر سال، بیش از ۲۰۰ کشور دنیا برای رسیدن به جام جهانی رقابت میکنند که فقط ۳۲ کشور به مرحله نهایی برسند و امسال شاهد بودیم بسیاری از قدرتهای دنیا نظیر ایتالیا و هلند در این جام غایب بودند."
نظر داورزنی این است که آیین نامه معافیت ورزشکاران نیاز به اصلاح دارد: "این آیین نامه در بعضی موارد نیاز به اصلاح دارد. ما در بعضی رشتهها همواره در قهرمانی جهان و جام جهانی هستیم و توقع حضور روی سکو همواره در آنها وجود دارد چون قابلیت زیادی دارند. پس در این رشتهها اگر به دارنده سکوی جهانی تسهیلاتی داده شود طبیعی است اما در پارهای از موارد هم نظام تصمیمات ویژهای در شرایط خاص گرفته است. معافیت علیرضا کریمی در کشتی به دلیل عدم رویارویی با نماینده رژیم غاصب در هیچ کجای طرح سرباز قهرمان نبود. یا معافیتهای حمید استیلی و مهدی مهدویکیا بعد از درخشش برد تیم ملی ایران مقابل آمریکا در جام جهانی فرانسه هم در این طرح نبود اما به نوعی توسط فرمانده کل قوا تصمیمگیری و اجرا شد. در این موارد نظام تشخیص میدهد این اقدام ارزنده مورد تجلیل قرار گیرد چرا که اثرگذاری زیادی داشته است. با توجه به شرایطی که رشتههای تیمی دارند باید در این آیین نامه بازنگری شود. در کل این سالها یک بار والیبال و یک بار بسکتبال فقط سهمیه المپیک گرفتند. نمیتوانیم از آنها طلب قهرمانی جهان کنیم چرا که انگیزهها از بین میرود."
کارلوس کیروش سرمربی تیم فوتبال ایران که قراردادش با فدراسیون به پایان رسیده قبل از رفتن از ایران شروطی را برای تمدید قرارداد تعیین کرد که یکی از آنها حل شدن مشکل سربازی بازیکنان تیم ملی است. در روزهایی که تراکتورسازی تبریز به عنوان تنهای تیمی که در لیگ برتر فوتبال ایران میتوانست از بازیکنان سرباز استفاده کند با توجه به واگذار شدن دیگر از این امکان برخوردار نیست، نگرانیهای کیروش بیشتر از قبل است. او میخواهد بازیکنانش با معافیت از سربازی با خیالی راحت در تیمهای اروپایی بازی کنند و دغدغه خروج از کشور نداشته باشند.
در بحث باشگاهی هم وضعیت سربازی فوتبالیستها کمی پیچیده است. بسیاری از مردم اعتقاد دارند فوتبالیستها قراردادهای میلیاردی امظا میکنند و خدمت کردن آنها در تیمهای نظامی هدیه مضاعفی است که کشور در اختیار آنها قرارداده است. البته همین موضوع در چند سال اخیر مشکلاتی را به وجود آورده است. بعضی از بازیکنان برای گذراندن دوران سربازی به تیمهای نظامی میروند اما خلاف قانون، مزایا و حقوقهای بالا دریافت میکنند.
در مجموع، باید ببینیم سرانجام این کار به کجا میرسد. ملیپوشان فوتبال به واسطه حضور در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه از خدمت سربازی معاف میشوند و آییننامه سرباز قهرمان - آن طور که داورزنی گفت - مورد بازنگری قرار میگیرد یا همچنان در بر همان پاشنه قبل میگردد و خبری از معافیت نخواهد بود؟