کمیته اخلاق یا انضباطی؟ مساله این است!

کمیته اخلاق یا انضباطی؟ مساله این است!

وب سایت رسمی فوتبالی- ماجرای بازیکن سپاهان و انتشار تصویری خلاف اصول قوانین انضباطی فوتبال ایران، در کنار محرومیت برای خودش، ابهاماتی را نیز برای جامعه فوتبال ایجاد کرده است.

به گزارش فوتبالی، نوزدهمین دوره لیگ برتر فوتبال ایران با گذشت 5 هفته هنوز نتوانسته بازی های قابل قبول و تماشاگر پسندی را به خود ببیند اما در ازای آن، این 5 هفته پر از حواشی مختلف بوده یا در زمین مسابقه یا در بیرون از مستطیل سبز و در نشست های خبری تا دلمان بخواهد اتفاقات عجیب و بعضا جنجالی رخ داده است. از مباحثی که در کنفرانس های خبری سرمربی پرسپولیس بر علیه استقلال مطرح می شود گرفته تا بیانیه های پشت سر همی که توسط تیم های مختلف علیه هم صادر می شود. شاید این روزها آزمون خطای خوبی برای عملکرد کمیته های انضباطی و اخلاق باشد تا با حضور به موقع خودشان و صدور آرای متناسب، بتوانند بار حاشیه لیگ نوزدهم را سبک کنند. اما هدف از نگارش این مطلب، بررسی آخرین حکم کمیته انضباطی درباره سعید آقایی بازیکن سپاهان در آستانه دیدار حساس پرسپولیس و سپاهان در چارچوب رقابت های هفته پنجم لیگ برتر است. 

فضای مجازی، بلای جان سپاهان در شب بازی بزرگ هفته!

ماجرا از آنجا شروع شد که سعید آقایی بازیکن تیم فوتبال سپاهان اصفهان، در آستانه دیدار حساس تیمش با پرسپولیس، عکسی را به منظور کری خواندن با سرخ پوشان در صفحه شخصی خود منتشر کرد که پرسپولیسی‌ها اعتقاد داشتند این تصویر توهین به باشگاه پرسپولیس است. به همین دلیل از آقایی شکایت کردند و کمیته انضباطی هم بلافاصله او را تا اطلاع ثانوی از حضور در میادین فوتبال محروم کرد یعنی کمی بعد از انتشار آن عکس، کمیته انضباطی و شخص اسماعیل حسن زاده به سرعت به ماجرا ورود کرده و ضمن اعلام حکم محرومیت موقت آقایی از حضور در مسابقات لیگ برتر، عنوان شد که این بازیکن در ساعت و روز مقرر باید برای ادای توضیحات لازم حاضر شود. دلیل سرعت در صدور این حکم نیز امروز به دفعات در بیانیه های متفاوت در سایت فدراسیون فوتبال منتشر شده و عنوان شده که  با توجه به حساسیت موضوع و اینکه باعث تجری دیگران و انعکاس این رفتار بر روی سکوها نشود، کمیته انضباطی دستور موقت مبنی بر محرومیت سعید آقایی را صادر کرده است و باشگاه سپاهان در بازی حساس خود مقابل پرسپولیس نمی تواند از سعید آقایی استفاده کند. این حکم کمیته انضباطی نیز با بیانیه باشگاه سپاهان و واکنش تند آنها مواجه شد. اما در این میان مباحث مختلفی مطرح شده که چطور می شود حکم یک رفتار مخالف موازین قانونی و هم چنین خارج از مستطیل سبز، توسط کمیته انضباطی صادر می شود؟

کمیته اخلاق یا انضباطی؟ مساله این است!

برای بررسی بیشتر این موضوع به آیین نامه انضباطی لیگ برتر رجوع می کنیم در جایی که در ماده 20، درباره صلاحیت قانونی کمیته اخلاق و حیطه اختیارات و وظایف آن صحبت کرده است. این ماده می گوید: "به رفتارهای غیرقانونی، غیر اخلاقی، غیر اصولی و رفتارهای غیر متعارف که به تمامیت و اعتبار فوتبال لطمه وارد می کند همچنین رفتارهای غیراخلاقی که یا داخل زمین بوده اما در خارج از زمین برای آن توافق می شود و یا مواردی که ارتباط کمی با داخل زمین دارد در کمیته اخلاق رسیدگی می شود." 

با توجه به این توضیح و تعریف می توان این موضوع را مطرح کرد که رسیدگی به تخلف سعید آقایی با توجه به اینکه در فضای مجازی بوده و می توان از طریق پلیس فتا وارد عمل شد اما از میان مراجع قضایی فدراسیون، به عهده کمیته اخلاق بوده و اینکه چرا کمیته انضباطی به این سرعت وارد عمل شده و در آستانه این دیدار حساس با صدور حکمی جنجالی از مرجعی که طبق قانون، موظف به رسیدگی پرونده هایی از این دست نیست، تبدیل به موضوعی بحث برانگیز شده است چرا که طبق مصوبات آیین نامه، هرگونه تخلف خارج از زمین فوتبال باید درکمیته اخلاق مورد بحث و بررسی قرار بگیرد. این موضوع را امروز باشگاه سپاهان نیز در بیانیه خود عنوان و اعلام کرد که مرجع صالح برای رسیدگی به این موضوع، کمیته اخلاق بوده نه انضباطی.

ملاک بررسی تخلف، آیین نامه های داخلی هر کشور است، نه فیفا!

به دنبال موضوع مطرح شده پیرامون تخلف سعید آقایی، برخی از خبرگزاری ها به این موضوع ورود کردند و از جنبه های مختلف آن را مورد بررسی قرار دادند اما یکی از مسائلی که مطرح شد این بود که آیین نامه انضباطی فیفا اصلاح شده و طبق اصلاحیات اخیر منعی برای ورود کمیته انضباطی به پرونده های مشابه وجود ندارد اما باید به این نکته اشاره کرد که هر فدراسیونی بر مبنای کد انضباطی خودش، کار می کند که آن کدها باید یک سری از حداقل های فیفا را داشته باشد. اینکه پرونده در صلاحیت کمیته انضباطی است یا اخلاق، مساله ای است که بر اساس بندهای آیین نامه کمیته اخلاق، هر عمل خارج از زمین، باید توسط کمیته اخلاق رسیدگی شود. وقتی اعلام می شود کد انضباطی فیفا تغییر کرده این بدان معنا نیست که کد انضباطی ما نیز به همان شکل تغییر کرده چرا که این دو مستقل از هم هستند و قوانین فدراسیون ها فقط حداقل هایی از قوانین فیفا را به عنوان پایه و اساس آیین نامه داخلی خودش قرار داده است.

موارد مشابهی که کمیته اخلاق ورود کرد

در پرونده معروف محسن فروزان در باشگاه تراکتور نیز پس از بررسی علل اولیه و شواهد موجود، این کمیته اخلاق بود که به قضیه ورود کرد و در پی حکمی، محسن فروزان را تا اطلاع ثانوی از فعالیت های فوتبالی محروم کرد. همانطور که همه می دانیم موضوع پرونده محسن فروزان امری خارج از زمین مسابقه بود و در واقع طبق ماده 20 آیین نامه، در خارج از زمین مسابقه برای آن توافق شده بود که بالطبع رسیدگی به این پرونده طبق قانون مندرج، بر عهده کمیته اخلاق بود. هم چنین مثال دیگری که می توان در این زمینه عنوان کرد ماجرای استوری عجیب محمدامین اسدی بازیکن تیم ملی امید ایران بود که در اردوی اندونزی و در ساعتی نامتعارف، اقدام به انتشار متن عجیبی کرد که با واکنش همه علی الخصوص اهالی فوتبال مواجه شد و در آن ماجرا نیز این کمیته اخلاق بود که بلافاصله به قضیه ورود و وی را یک ماه از فعالیت های فوتبالی محروم کرد.

به دنبال ایجاد آرامش یا تنش؟!

برای جمع بندی این موضوع می توان ابعاد مختلفی را در نظر گرفت. اینکه کمیته انضباطی به سرعت وارد عمل شده و با وجود احتمال کشیده شدن تنش موجود در پست سعید آقایی به سکوهای ورزشگاه و تاثیر منفی بر کیفیت بازی، اقدام به صدور حکمی کرده که بتواند به تزریق آرامش در بازی کمک کند، اقدامی مثبت است که باید در همه زمینه ها و برای همه مسائل و اتفاقات علی الخصوص منفی فوتبالی اجرا شود اما باید این مورد را نیز در نظر گرفت که تعجیل و یا جا به جایی مرجع صدور حکم باعث ایجاد حاشیه و تشنج بیشتر نشود. ای کاش  لابه لای احکام و بیانیه های مکرر کمیته انضباطی، توضیحی درباره چرایی عدم دخالت کمیته اخلاق نیز منتشر می شد که اهالی فوتبال قانع شوند و یا حداقل اذهان به سمت و سویی نرود که بعضا در فوتبال ایران، ابتدا احکام از طریق مرجع مرتبطش صادر نمی شود! مثال بارز این موضوع نیز همان پرونده سوپرجام معروف بوده که رای ابتدایی درباره آن، ابتدا از طریق مرجعی غیرمرتبط صادر شد. پرونده ای که کماکان تکلیفش در دادگاه بین المللی ورزش مشخص نشده است.

4344