پایگاه خبری فوتبالی- در پاییز سال 1398 به سفارش مجله "آنگاه" چیا فوادی، سردبیر پایگاه خبری فوتبالی با جهانگیر کوثری، مجری تلویزیون و گزارشگر اسبق فوتبال، گفت و گویی چالشی انجام داد. قرار بود این گفت و گو در ویژه نامه نوروزی "آنگاه" منتشر شود اما به دلیل مشکلات مالی و نبود اسپانسر برای چاپ مجله، انتشار این گفت و گوی پر از تیتر به تاخیر افتاد.
به گزارش فوتبالی، البته اصل گفت و گو حدود 16000 کلمه است که امکان انتشار آن در ویژه نامه فوتبال مجله آنگاه میسر نشد و فقط بخش هایی از گفت و گو در اسفند 99 به چاپ رسید که بازتابهای زیادی داشت. فوتبالی در چند بخش، این گفت و گو را منتشر می کند. در هر حال گفت و گو با جهانگیر کوثری که هم تهیه‌کننده بوده هم کارگردان هم مجری، هم فوتبالیست بوده و هم گزارشگر فوتبال و هم روزنامه نگار، می تواند آنقدر جذاب باشد که پس از دو ساعت و نیم گفت و گو، نه مصاحبه کننده خسته شود و نه مصاحبه شونده! در گفت و گویی که کوثری سعی شد درباره همه چیز سوال پرسیده شود و گزارشگر سابق فوتبال تلویزیون ایران بدون تعارف درباره همه چیز صحبت کرد.
از ورزش تلویزیون قبل از انقلاب تا اتفاقهایی که این روزها برای عادل فردوسی پور و برنامه نود افتاد. از حضورش در تیم راه آهن تا بازی کردن در تیم تاج و بعد ورودش به عرصه برنامه سازی در تلویزیون و تاسیس برنامه ورزش از نگاه دو، از درگیری هایش با مدیران تلویزیون در دهه های مختلف تا ممنوع الکاری و ممنوع التصویری و خیلی مسایل دیگر که گفت و گو را حسابی جذاب و خواندنی کرده است. جهانگیر کوثری عاشق گزارش کردن فوتبال است. او هنوز هم از اینکه گزارش نمی کند عمیقا ناراحت است و این نکته را بارها در گفت و گویش تکرار می کند. گفت و گو را در چند بخش بخوانید، با اینکه طولانی است اما حوصله تان را سر نمی برد. نکته دیگر اینکه این گفت و گو قبل از مهاجرت مزدک میرزایی به خارج از کشور گرفته شده است.در بخش سوم گفت و گوی چیا فوادی با درباره عادل فردوسی پور و ماجراها و حاشیه های او و شبکه سه است.
چیا فوادی: یک انتقادی که از نسل شما می‌شود، می‌گویند شما شاگردان خوبی تربیت نکردید یا اصلا از شما نخواستند که الان وضعیت اینطوری شده است؟
جهانگیر کوثری: کدام شاگرد را تربیت کنیم؟ اصلا ما را راه نمی‌دادند. من فوتبال بازی می‌کردم، تصویرم را نشان نمی‌دادند، اصلا اجازه نمی‌دادند. صدا و سیما ماشین من را نمی‌گذاشتند ببرم داخل، من جام جهانی که گزارش می‌کردم، بیرون از خیابان پارک می‌کردم و می‌رفتم. از نظر امنیتی اجازه نمی‌دادند من ماشینم را ببرم داخل سازمان. خیلی مسایل دیگری هست که اینجا مجالش نیست.
چیا فوادی: برای شما سخت نبود که دیگر گزارش نکنید؟
جهانگیر کوثری: خیلی سخت بود، اما نمی‌خواستم این جایگاه را از دست بدهم، برای اینکه برایم مهم بود از نظر اجتماعی.
چیا فوادی: آقای شفیع را هم همینطوری گذاشتند کنار، اما خب یک مقدار دیرتر...
جهانگیر کوثری: نه، شفیع را هیچ کسی نمی‌توانست بگذارد کنار.
چیا فوادی: آخرین بار دربی را سال 83 بود که گزارش کرد...
جهانگیر کوثری: شفیع را هیچ کس نمی توانست کنار بگذارد؛ او دیگر توانش را نداشت. مرد افتاده ای بود. انسان بود.
چیا فوادی: من منظورم گزارش کردن فوتبال بود...
جهانگیر کوثری: اگر شفیع زنده بود، هیچ کسی نمی‌توانست کنارش بگذارد. فقط آقای مدیر شبکه سه که آمد، آن زمان مقرر شد رئیس تمام ورزش تلویزیون باید یک نفر باشد که آقای علی اصغر پورمحمدی بود. ایشان رئیس شبکه سه هم بود، رئیس برنامه 90 هم بود، آقای پورمحمدی همه ما گزارشگران و مجریان و برنامه سازان ورزشی را محدود کرد تا این برنامه 90، برنامه 90 شود، همه ما را گذاشت کنار تا یک گزارشگر بیاید، یک گزارشگر نامبر وان باشد، کسی دیگری نباشد. نگذاشت، عین واقعیت است. یعنی تمام امتیازهایی که باید تقسیم می‌شد؛ مثلا این زنده زنده است که من دارم به شما می‌گویم. آقای ضرغامی اینجا نشسته بود، مدیر شبکه من آقای فرجی اینجا نشسته بود و آقای پورمحمدی هم آنطرف نشسته بود. دقیقا مقابل چشمانم هست همیشه. بعد به من گفت چه کسی به تو می‌گوید فوتبال بروی در برنامه ورزش از نگاه دو؟ گفتم فوتبال هم ورزش است و اسم برنامه من هم ورزش از نگاه دو است. پورمحمدی گفت حق نداری فوتبال بروی. همزمان بودیم با برنامه عادل فردوسی پور. ما جمعه شب ها بودیم، نود فکر کنم شنبه بود یا تازه رفته بود دوشنبه شب ها. ما یک میلیون و دویست اس ام اس برایمان می آمد و برنامه نود آن زمان هفتصد هزارتا.
فردوسی‌پور و علی‌اصغر پورمحمدی
چیا فوادی: واقعا؟ باورش راحت نیست که برای شما یک میلیون و دویست هزار اس ام اس بیاید و برای برنامه نود هفتصد هزار تا...قبول کنید که چنین چیزی بعید به نظر می رسد...
جهانگیر کوثری: عین واقعیت است؛ ما امکانات نداشتیم، بودجه نداشتیم، هیچی نداشتیم، دوربین نداشتیم، فوتبال نداشتیم، هرچی اینها می خواستند به آنها می دادند و هر چه امکانات بود به برنامه نود می‌دادند و به ما نمی‌دادند. بعد می‌گفتند فوتبال نمی‌توانی بروی، داوری هم نباید بروی. من هم گفتم باشد اصلا کشتی می روم. من مسابقات کشتی در روسیه با دوربین دفتر خودم رفتم آنجا، سه تا طلا گرفتیم در کشتی فرنگی. من با نوروزی و سوریان و رضایی در روسیه ویدیو و مصاحبه و آیتم گرفتم؛ من اینها را گرفتم، شب برداشتم، هواپیما گرفتم، حالا باید بروم و بگردم برای خودم و برگشتم تهران خیلی زود.
چیا فوادی: صبح رفتید و شب برگشتید؟
جهانگیر کوثری: بله صبح رفتم و مسابقه برگزار شد و شب برگشتم، شب که برگشتم، پخش کردیم. بعد دوباره من را خواستند دفتر آقای ضرغامی رییس وقت سازمان صدا و سیما. شنبه صبح جلسه گذاشت. من هم رفتم. تنهایی هم که نمی‌شد رفت با پورمحمدی درجلسه چون واقعا خیلی سخت بود. با آقای ضرغامی رئیس سازمان جلسه گذاشتیم، بعد رفتیم در اتاق آقای ضرغامی. بعد گفت چه کسی به تو گفت بروی کشتی بگیری؟ گفتم برنامه دارم، باید بروم. گفت نه، از طرف کی رفتی تو؟ گفتم معلوم است، برای شبکه. گفت تو بیخود کردی رفتی، من مسئول ورزش شبکه هستم. گفتم ببخشید، من رفتم با سه تا طلا، در قلب مسکو، من این فیلم را آوردم و پخش کردم، بد کاری کردم؟ آقای ضرغامی گفت نه، کار خوبی کردی. آقای پورمحمدی که خیلی هم با معرفت بود گفت: اصلا چه کسی به تو اجازه داد، بروی مسکو؟ تو نامه گرفتی از من؟ حالا این را می‌گویم که برنامه ما را تعطیل کردند روی همین ماجراها.
چیا فوادی: شما از جام جهانی 1994 نبودید تا چه زمانی؟
جهانگیر کوثری: من از جام جهانی 94 آمریکا نبودم تا دوباره آمدم ورزش از نگاه دو با آقای فرجی. نزدیک‌تر به الان بود. همین چند سال پیش بود. فصل 85-86 بود که برگشتم تا هفت، هشت سال پیش هم بودم. آقای فرجی شد رئیس شبکه دو، من را آورد یک برنامه صبحی بود به نام مردم ایران سلام با محمد اینانلو که شهیدی‌فر اجرا می‌کرد. من در آن برنامه صبح‌ها می‌آمدم فوتبال می‌گفتم و سینما. بعد ورزش از نگاه دو را داد به من و گفت تو بیا تهیه‌اش کن و اجرایش کن. خیلی مهم بود، اصلا مگر می‌شد؟ چیکار کرد، از ضرغامی اجازه گرفته بود. گفته بود غیرممکن است ایشان، آقای ضرغامی نامه داد که با مسئولیت من. خلاصه ما آمدیم برنامه ورزش از نگاه دو را راه انداختیم که بعد همین آقای پورمحمدی هم اجازه نداد و گفتم چه اتفاق هایی افتاد. برنامه ما هم ایده های نو داشت. یادم هست 10 دقیقه آخر برنامه‌ام را داده بودم به پدیده‌های فوتبال دنیا. مثلا مارادونا یا ستاره ها و اسطوره ها ولی خب امکانات ما زیاد نبود و همانطور که گفتم آقای پورمحمدی جز برنامه 90 هیچ برنامه‌ای را نگذاشت رشد کند. زور ما هم به برنامه های رقیب نمی رسید و طبیعی بود.
چیا فوادی: دهه 80 اوج شکوفایی فوتبال ایران بود، شما نبودید که گزارش کنید؟
جهانگیر کوثری: نه، نگذاشتند. من از جام جهانی 1994 دیگر به بعد نبودم که گزارش کنم...
چیا فوادی: فردوسی پور، خیابانی و یوسفی و میرزایی و علیفر و چند نفر از اواخر دهه 70 رشد کردند و در دهه های 80 و 90 شکوفا شدند و محمدرضا احمدی کشف دهه 90 بود...
جهانگیر کوثری: نگذاشتند ما گزارش کنیم و ما را اصلا بستند کلا و ناجور بایکوت کردند و حتی تلویزیون راهمان ندادند، این گزارشگرهایی که شما نام بردید آمدند و گزارش کردند. ولی همه اینها طوری پذیرفته شدند که بروند زیر پوشش برنامه 90. مثلا یکی می رفت آنونس می داد، یکی می رفت آیتم می خواند، یکی از آنها گزارش می کرد و خلاصه همه به عادل فردوسی پور کمک می کردند که خوب هم بودند.
چیا فوادی: البته من فکر کنم به جز مزدک میرزایی در آن جمع، پیمان یوسفی، جواد خیابانی و حتی گزارشگران بعد در برنامه نود همکاری ویژه و نزدیکی با فردوسی پور نداشتند.
جهانگیر کوثری: شما خب این اواخر و در سالهای اخیر در جریانی با عادل کار کرده ای و دیده ای، اوایل همه به او کمک می کردند و عکسهایش هم هست. برنامه نود آن زمان برای خودش جایی بود که همه باید کمک می کردند و زیر بال و پرش را می گرفتند و تا پرواز کند. مزدک خیلی کمک کرد و کارش هم خوب بود.
چیا فوادی:البته اکثر گزارشگرهای سازمان هم به سمت برنامه‌سازی رفتند؛ هم شما رفتید، هم آقای خیابانی رفت، هم آقای فردوسی‌پور. اکثر گزارشگرها رفتند، آقای پیمان یوسفی در شبکه های مختلف ورزش و مستند و جام جم رفت و برنامه ساخت و حتی در شبکه ورزش برنامه موفق میدان را ساخت و الان هم ورزش و مردم را روی آنتن شبکه یک می برد، مزدک میرزایی رفت و برنامه ساخت به همراه پیمان یوسفی و حتی مستندهای خوبی هم برای شبکه مستند ساختند. عادل فردوسی پور هم برنامه ساز قابل و قهاری است و قبل از برنامه های نود و فوتبال 120 چندین و چند برنامه دیگر هم ساخته است. منظورم این است که همه گزارشگرها یک جوری سمت برنامه‌سازی هم رفتند، ولی در اروپا مثلا می‌بینیم گری لینکر فقط برنامه می سازد و بقیه گزارشگران خارجی نگاه این مدلی ندارند که برنامه بسازند...
جهانگیر کوثری: البته طبیعی هم بود که بخواهند به سمت برنامه سازی بروند. کار عجیبی نیست. درباره خودم هم باید بگویم من صحنه ها را هم خوب تشخیص می دادم. من یک موقع‌هایی پیش‌بینی می‌کردم در گزارشم که خیلی کار خطرناکی است. مثلا در جام جهانی می‌گفتم باجو و بارسی نمی‌توانند پنالتی را به گل تبدیل کنند. گفتند چرا؟ گفتم 120 دقیقه بازی شده، باجو توانش را ندارد و نمی‌تواند بزند و این بارسی هم چون دفاع وسط است، همه توپ‌هایش را می‌زند بالا، بدنش همیشه عقب است، غلط است و آمد زد بالا، آن هم زد در دست گلر. توپی که من پیش‌بینی می‌کردم. این خیلی عجیب و غریب بود. به دلیل فوتبال بازی کردن بود. من بالاخره بازی کردم، من مطالعه هم داشتم. امروزی ها هم با سوادند و انصافا خوب گزارش می کنند. به ویژه مزدک خیلی خوب گزارش می کرد.
چیا فوادی: مثلا وقتی چهره ها را پشت پنالتی می دیدید تشخیص می دادید که طرف گل می زند یا نه؟
جهانگیر کوثری: همین الان گفتم که در ضربات پنالتی فینال جام جهانی 94 چه اتفاق هایی افتاد. بلد بودم آن کار را، کتاب نوشته بودم، ترجمه کرده بودم، همه کاری کرده بودم. بنابراین این را خوب می‌شناختم، ولی نگذاشتند و آقای پورمحمدی ما را به بازی نگرفت.
چیا فوادی: وضعیت گزارشگری ایران را در حال حاضر چطور می‌بینید؟
جهانگیر کوثری: به نظرم رشد خوبی کرده گزارشگری، برای اینکه همه چیز معطوف است به یک نقطه و یک سمت و یک جا و آن مخاطب جذب کردن است. بالاخره یک روزی به دلیل رشد فکری و سیاسی گزارشگر، نگرش تازه ای از او بیرون می زند و طبیعی است که به نقطه ای برسد که انتخاب کند.
چیا فوادی: درباره عادل فردوسی پور می خواهیم صحبت کنیم. گزارشگری که در طول گفت و گو هم اسمش مطرح شد و حالا برنامه نود، متوقف شده است. به نظر شما چرا این برنامه متوقف شد؟ آن هم پس از 20 سال...
جهانگیر کوثری: این نقطه ای بود که دیر یا زود به آن می رسید که تمام شد. همه چیز تمام شد. عادل فردوسی پور به تضاد رسیده بود. وقتش بود.
چیا فوادی: شما این ماجرا را پیش بینی کرده بودید؟
جهانگیر کوثری: بله، من سال 97 به عادل گفتم. تازه من اینطوری رفتار نکردم که عادل رفتار کرده است. من از سال 60 تکلیفم روشن بود ولی عادل تکلیفش روشن نبود.
چیا فوادی: عادل فردوسی پور با آن همه محبوبیتی که دارد، برنامه ای داشت که مثل فرزندش بود. زندگی اش را روی آن گذاشته بود و قدرتی که برنامه برای تاثیرگذاری در فضای فوتبال ایران داشت، حالا به محاق رفته است. خیلی ها نود را بهترین برنامه تاریخ تلویزیون می دانند و همانطور که گفتم عادل هم برنامه ساز قابلی است که شاید مثل او در سازمان صدا و سیما به تعداد انگشتان یک دست هم پیدا نشود. برنامه که متوقف شد سکوت کرد. هم او سکوت کرد و هم مدیرانی که دستور به توقف داد. البته عادل پس از یک سال و اندی صحبتهایی سربسته انجام داد و مدیر شبکه سه هم ماجراهایی را مطرح کرد که خبرساز هم شد. اما در هر حال افکار عمومی قانع نشد. حداقل خیلی ها انتظار داشتند که فردوسی پور سکوت نکند. به نظر شما چرا فردوسی‌پور سکوت کرد؟
جهانگیر کوثری: سکوت داریم تا سکوت. البته شاید هم سکوت نکرده باشد، ولی خب چه بگوید؟ شما می گویید چیزهایی گفته اما مثلا عادل بیاید و بگوید 20 سال به من سرویس داده‌اند؟ یا به من زور می گویند؟ چه بگوید؟
چیا فوادی: نظر به اینکه برنامه‌اش را از او گرفته‌اند و مثل فرزندش بوده، مادری که فرزندش را به زور از او گرفته باشند بالاخره واکنشی دارد...
جهانگیر کوثری: 20سال تلویزیون را در اختیار او گذاشتند. بچه 10 ساله و 20 ساله همه دارند. بنابراین شما راجع به همه گزارشگرها باید صحبت کنی، سوالهای من را کسی هست پاسخ بدهد؟ چرا خدابیامرز محمد اینانلو را بیرونش کردند و به او اجرا ندادند؟ محمد 40 سال در تلویزیون بود، هم در قبل از انقلاب و هم بعد از انقلاب. چرا نگذاشتند برنامه اجرا کند؟ صدا نداشت؟ تصویرش بد بود؟ معلوماتش پایین بود؟ ما خیلی ها مثل عادل فردوسی پور داریم که صدایشان را کسی نشنید. اصلا شما نگاه کنید به دور و برتان. می بینید اینها را. من باز هم می گویم کاری به عادل ندارم و دوستش دارم و خودش هم می داند و از او هم حمایت کرده ام. ولی عادل فردوسی پور مهره خوبی بود که از او خوب استفاده کردند و حالا کنارش گذاشته اند. نوبت او بود. نوبتش بود که کنارش بگذارند.
چیا فوادی: آن زمان نه شبکه سه گفت دلیل توقف 90 و برکناری فردوسی‌پور از شبکه سه چه بوده و نه خود عادل می‌گوید چرا نود تعطیل شد و او از شبکه سه رفت. البته شاید یه سیاست های طرفین بستگی هم داشته باشد...
جهانگیر کوثری: مشخص است. شما به یک گزارشگر که مجری هم شده حکم تهیه کنندگی می‌دهی، برنامه‌سازی هم می‌کند. خب این یک رئیس دارد، سلسله مراتب دارد، او می‌گوید من دلم نمی‌خواهد تو در این برنامه‌ات این قسمت را پخش کنی، تو می‌توانی به‌عنوان تهیه‌کننده بگویی نه؟ رئیس تو است. نمی توانی بگویی نه... اینجا تلویزیون جمهوری اسلامی ایران است نه شبکه عادل فردوسی پور.
چیا فوادی: نه داریم تا نه. البته منظورم کیفیت نه گفتن است. به نظرم عادل فردوسی پور، خیلی وقتها نه می گفت. اصلا زیاد می گفت...
جهانگیر کوثری: من با شما مخالفم. نمی‌گفت نه، پورمحمدی به او ویزا را داد و گفت هر کاری دلت می‌خواهی بکن. می‌گفت ساعت دو و نیم است، نیم ساعت دیگر برنامه است و به ما وقت بدهید. یازده شروع می کرد و چهار ساعت برنامه می رفت. هیچ کسی این امتیاز را نداشته، هیچ کس! اینکه تو برنامه ورزشی شبکه دو را تعطیل کنی، برنامه ورزشی شبکه پنج را تعطیل کنی، همه را تعطیل کردند. من دارم راجع به پورمحمدی صحبت می‌کنم؛ عادل یک بچه خوب، تحصیلکرده و آقا، مغرور هم شده، شما نمی‌توانی الان از ذهنت پاک کنی، یعنی نمی‌توانی این چیزی را که من می‌گویم بپذیری، برای این که شده عادت. حالا با او هم چندین سال کار کرده ای و شاید دفاع کنی از او.اما سیستم 20 سال این خوراک را به افکارعمومی و بینندگان داد. پورمحمدی، پای عادل مردانه ایستاده بود.
چیا فوادی: من اردیبهشت 97 از تیم نود جدا شدم. البته اگر هم جدا نشده بودم مطمئن باشید همین سوالات را می پرسیدم، اما اگر به عادل آن موقع نیم ساعت اضافه وقت می دادند که من خودم شاهد بودم با چه بدبختی و به زور ده دقیقه یک ربع وقت می گرفت، الان به محمد حسین میثاقی در برنامه فوتبال برتر، دوساعت دوساعت وقت اضافه می دهند.اصلا کنداکتور باز است...
جهانگیرکوثری: این هم اشتباه است. به عادل هم امتیاز دادند، به امثال میثاقی هم می دهند و بعد یکی دیگر می آید. اسمها مهم نیستند.
چیا فوادی: شما با این ایده موافقید که عمر برنامه‌ها نباید بیشتر از یک مدتی باشد؟ بعضی‌ها هم می‌گویند برنامه 50 سال هم می‌تواند عمر داشته باشد. چون مثلا من جایی خواندم منتقدان برنامه نود و مدیران منتقد نود گفته اند آب زلال را هم 20 سال یک جا بگذاری، این آب از زلالی می افتد...
جهانگیر کوثری: او می‌گوید تکرار مکررات؛ ولی آب بله، بوی گند می‌گیرد.
چیا فوادی: آب را می‌شود تشبیه کرد به برنامه‌های تلویزیونی؟ همین برنامه ورزش و مردم آقای وارث که شما می گویی برنامه مال آقای متقی بود و با اجرای همین آقای شفیع داشت 40 ساله می شد...می شود تشبیه کرد آب زلال را به برنامه؟ مقایسه غلط به نظر نمی رسد؟
جهانگیر کوثری: نه، نمی‌شود تشبیه کرد. شما تحولات جهانی در برنامه‌سازی، در تلویزیون، در فوتبال، همه اینها یک چیز نویی را می‌آورد. بیخود می گویند برنامه 20 ساله می گندد و از زلالی می افتاد. عادل فردوسی پور به تضاد رسیده بود. من می‌گویم عادل رسیده به این نقطه. الان آقای فروغی (مدیرشبکه سه) است، یکی دیگر هم می‌آمد، همین می‌شد. جامعه الان رسیده به یک جایی که شما اگر مخالف دولت نباشی، مردم دوستت ندارند. خودت می‌بینی. عادل رسیده بود به یک نقطه‌ای که کم‌کم داشت می‌غلطید که به سمت آنها برود. منظورم به سمت دولت است. آخرهای نود عادل مخالف زیاد داشت. قبل از اینکه جلوی برنامه را بگیرند، رسید به یک نقطه‌ای. نه اینکه خودش بخواهد. من آن موقعیت اجتماعی را می گویم. رسید به آن نقطه. عادل هم باید انتخاب می کرد اما وقتی در آن نقطه اعتراض کرد، انتخاب خود به خود صورت گرفت. در واقع خودش دیگر انتخاب نکرد.
چیا فوادی: منظور شما از تضاد همان دوقطبی است؟ دوقطبی‌ها زیاد شده بود...کدام دو قطبی را می گویید؟
جهانگیر کوثری: منظورم برانکو - کی‌روش، استقلال – پرسپولیس و فدراسیون کفاشیان و فدراسیون تاج، وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال و یا طرفداران کی روش و منتقدان کی روش نیست.
چیا فوادی: اتفاقا می خواستم به همین نامها اشاره کنم...
جهانگیر کوثری: نه، منظورم این است خودش از نظر تکاملی به یک جایی رسیده بود که باید یا می‌آمد سمت مردم یا می‌رفت آنور. تمام شد و راه دیگری نداشت، وسط نمی‌توانست بازی کند. عادل وسط بازی کرد چند سال. اگر می خواست مردم را داشته باشد انتقاد می کرد اما آدمهای درجه دو را می‌آورد و می‌زد، اما با آدمهای درجه یک سیستم کاری نداشت. رئیس هیئت فوتبال یک استان جنگ زده در جنوب و یک استان محروم را می آورد، یک آدم بدبختی که 10 سال در جنگ بوده، بیچاره، ذلیل، او را می‌زد، اما یک مدیر که در زمانش 40 میلیارد تومان پول یک باشگاه پرطرفدار معلوم نشد چطور هزینه شد، یک کلمه هم در برنامه نود صحبتی نمی شد...
چیا فوادی: البته چند بار همین آدمی که شما می گویید روی خط آمد و چالش هایی هم شد...
جهانگیر کوثری: اگر شما توانستید بگویید چه چالش هایی بود. چیزی که من دیدم همه اش تعریف و تمجید بود. خود آن مدیر هم زیاد روی خط نمی آمد. شما اگر توانستی آدمهای درجه یک را بزن آقای فردوسی پور، کار درست را انجام داده ای. این حرف من بود.
چیا فوادی: یعنی وزیر ورزش و جوانان را هم نمی‌زد؟
جهانگیر کوثری: نه، زورش به وزیر ورزش هم نمی‌رسید. من می گویم آدمهای درجه یک. آدمهای درجه یک را شما لیست کن در ذهنت. ببین کدام ها را زده؟ شما که خودت استادی و همه برنامه های ورزشی تلویزیون را حفظی(با خنده)
چیا فوادی: از آقای گودرزی وزیر اول دولت آقای روحانی هم فکر کنم خیلی انتقاد کرد...
جهانگیر کوثری: نه، گودرزی هم برای این که دانشگاهی بود اما او را هم نزد. اگر هم انتقادی کرده در سطح بالایی نبوده، تازه چون دانشگاهی بود و عادل خودش هم دانشگاهی بود، کمی نیش می زد و انتقاد می کرد وگرنه که نمی‌توانست بزند و به نظر من هم نزد. اگر هم زد به خاطر کی روش بود. ماجرا هم ماجرای کی روش بود و عادل فدایی کی روش بود و هر کاری می کرد تا او را نگه دارد. آن وقت این کار و این حالت پوپولیستی پیدا می‌کند، حالت عوام‌فریبی پیدا می‌کند. شما فریب می‌دهی. آیا می‌شود انتقاد کرد؟ زدن دولت الان کاری ندارد، همه دولت را می‌زنند.
چیا فوادی: از حق نگذریم چالش و افشاگری در تاریخ 20 ساله برنامه نود زیاد بود. شاید بشود لیست بلند بالایی درآورد. انصاف نیست بگوییم که عادل فردوسی پور و نود سعی در انتقاد از درجه یک ها نداشتند. در ماجرای انتقال تیم نفت تهران به اراک و افشاگری های فساد فوتبال و بسیاری مسایل دیگر که اتفاقا در اذهان همه مانده اند. انتقاد از درجه یک هم به این راحتی ها نیست آقای کوثری.
جهانگیر کوثری: خب در یک مقطع هم بی طرف بود ولی بعد یک مقدار آمد به سمت کی‌روش، آمد به سمت یکسری جریانات.نمی خواهم باز کنم. شما خودت بهتر می دانی. حالا اینجا هم نمی گویم و شما هم نپرس اما همه اینها به او ضربه زد. خودش می داند چه می گویم. کی روش اصلا بهترین آدم دنیا. شما که یک ژورنالیست حرفه ای هستی نباید غش کنی و برایت طرف معصوم بشود. به نظر من اشتباه کرد که به سمت کی روش غش کرد و به سمت کی روش رفت. کی‌روش با هیچ روزنامه‌ای، شبکه‌ای، جایی مصاحبه نمی‌کرد. عادل به کی روش امتیاز می داد، تعریف می‌کرد، حمایت می‌کرد، او می‌آمد در برنامه مستقیم می‌نشست، بعد این می‌کردش بهترین مربی خارجی تاریخ، از مردم رأی‌گیری می کرد.تیم در دو دوره جام ملتها حذف شده، سرمربی تیم حذف شده در حد قهرمان ملی در برنامه نود نشان داده می شود. در دو جام جهانی از گروهش بالا نرفته، قهرمان ملی می شود و نگهش می دارند و نظرسنجی می گذارند. چیا جان، درجه دوها را زدن کاری ندارد، شما می‌توانی درجه دو هر کسی را بزنی. اگر توانستی به سمت اصل مقصرها بروی، هنر کردی.
چیا فوادی: یعنی شما می گویید هیچ وقت در این 20 سال درجه یک‌ها را نزد؟ رئیس فدراسیون‌ها درجه یک نیستند؟ اصلا برنامه های ورزشی دیگر از همان سالهای قبل و بعد از انقلاب بوده که درجه یک ها را بزنند؟
جهانگیر کوثری: منظور من را بگیر. به نظر من رییس یک فدراسیون درجه یک نیست. اصلا رئیس فدراسیون مقصر نیست. الان آقای روحانی را همه می‌زنند. آقای مهران مدیری یک ربع آقای روحانی را در برنامه دورهمی زد. کاری ندارد. شاید جامعه با سطح فرهنگش کِیف کند و بگوید مدیری چه کرد. اصلا شما گفتی ماجرای نفت تهران که اراک نرفت. اصلا نرفت اراک، ولی الان کجاست؟ شما نفت تهران را به من نشان بده با آن همه بازیکن خوب و درجه یک که همه به پرسپولیس و استقلال و تیم های خارجی رفته اند. چه شد نفت؟ مگر نفت را نجات نداد؟ در نهایت نابود شد. من مشکلم این است.
چیا فوادی: نفت تهران آنقدر خوب بود که تا یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا هم رفت ولی...
جهانگیر کوثری: یک سرمایه‌گذار بزرگ در فوتبال نفت بود، که رفت. الان خوزستانی‌ها را هم برمی‌دارند. من می‌گویم اینطور زدن‌ها یک مقدار حالت پوپولیستی دارد.
چیا فوادی: منظور شما این است که خیلی از پیگیری‌ها به جایی نمی‌رسید؟ یا پیگیری نمی‌شد؟
جهانگیر کوثری: اساسی نبود، ریشه نداشت. یک برنامه، دو برنامه تمام می شد. برای اینکه موضوع داشته باشد، یعنی تضاد ایجاد کند. شما خودت در آن سیستم بوده ای و جدا شده ای و خوب می دانی من چه می گویم.
چیا فوادی: شما قبل از انقلاب هم در روزنامه‌ها هم کار کردید. در عرصه ورزش و در رسانه های ورزشی تا پایان دهه 80 و 90، اگر انتقادی می شد، اتفاقاتی می‌افتاد و تغییراتی انجام می گرفت. الان طوری شده که هر چه نوشته می شود، افشا می شود، اتفاقی نمی‌افتد، یعنی به جایی نمی‌رسد...
جهانگیر کوثری: اصلا برای من عادی است چیزی که شما می گویی ولی الان انتقادی نکنی، نمی‌شود. انتقاد نکنی، برنامه نیستی، الان خود تلویزیون در مقام یک منتقد است. عجیب نیست. اتفاقی هم به قول شما نمی افتد.
چیا فوادی: البته افشاگری های الان هم تاوان دارد...
جهانگیر کوثری: برای افشاکننده تاوان دارد وگرنه اصلا هم مهم نیست. من می خواهم بگویم که همه مسئولان مصونیت پیدا کرده‌اند، یعنی چیزی نمی‌شود.
چیا فوادی: الان راه برون‌رفت از این وضعیت گزارشگری چیست؟ الان چند تا جوان آورده‌اند، ولی خیلی از آنها سعی می کنند مثل عادل گزارش کنند...
جهانگیر کوثری: نمی‌شود، تا انحصارگری در این تلویزیون است و تلویزیون مردمی نیست وضعیت همین است. تا این شکل است، همین است، فایده ندارد. به نظر من ما جامعه را یک مقدار جدا کنیم از سیستم؛ من می‌گویم و نظر من است، ما 100 سال جلوییم. ما پرواز کردیم، پرش‌هایی کردیم که اصلا در تاریخ نداشتیم. درست است هنوز مردم زورشان نمی‌رسد، اما انصافا جامعه از نظر رشد فکری خیلی پرش کرد، خیلی رفته جلو و شما باور کنید. اینقدر که این برنامه 90 دغدغه مردم نیست. یک چند مدت طرفدارانش نگران بودند که تمام شد. درباره اش همکاران شما نوشتند اما باور کنید مردم به چیزهای دیگری فکر می‌کنند. یک نکته هم بگویم تلویزیون های اینترنتی خیلی خوب هستند و آنجا گزارشگران تنوع دارند و استعدادهای خوبی در بین آنها پیدا می شود. دیده ام و شنیده ام
چیا فوادی: الان حرکت آقای محمدحسین میثاقی را چطور تفسیر می‌کنید؟ آیا او که کنار عادل رشد کرد و به همه چیز رسید و شناخته شد و گزارشگر تاپ لول برنامه های میدانی نود و مجری برنامه فوتبال 120 و کلی اعزام ها به رقابتهای آسیایی و جام جهانی 2018 روسیه داشت، الان که رفته جای عادل نشسته بی‌معرفتی کرده، خیانت کرده؟ آن زمان که خیلی دارد فحش خورد...
جهانگیر کوثری: اصلا ربطی ندارد. مردم یک سمپاتی به عادل پیدا کردند، حق هم داشتند. مردم با برداشت‌های خودشان، اندازه‌های فکری خودشان این برداشت‌ها را کرده‌اند اما مردم خودشان نمی دانند آنجا هم که دارد برنامه اجرا می‌شود که بیشتر مردم نمی دانند چه اتفاق هایی افتاده است. من و شما هستیم که در جریان ریز به ریز ماجرا هستیم.
چیا فوادی: یعنی به نظر شما اگر آقای میثاقی نمی‌رفت، یکی دیگر می‌رفت؟
جهانگیر کوثری: دقیقا...کسی مگر می‌تواند بگوید نرو؟ میثاقی نمی رفت محمدرضا احمدی می رفت، محمدرضا احمدی نمی رفت جواد خیابانی می رفت، جواد خیابانی نمی رفت پیمان یوسفی می رفت، البته مثال دارم می زنم. تلویزیون به یکی بگوید نرو، می‌اندازد بیرون سریع. تعارف ندارد. این بچه‌ها الان وابسته‌اند و زندگی و همه چیزشان با تلویزیون است.
چیا فوادی: یکی از مشکلاتی که هم هست و در دوره شما هیچ وقت نبوده، گزارشگرهای ما دارند یک کارهایی می‌کنند؛ استیج می‌روند، برنامه اجرا می‌کنند. برخی گزارشگرها می روند در استخر و فوتبال برای مولتی میلیاردها گزارش می کنند، برخی می روند در رستورانهای لاکچری و بالاشهر برای خانواده های پولدار گزارش می کنند و تازه کارشناس داوری هم با خودشان می برند. به خاطر اینکه احتمالا دنبال پول بیشتری هستند، نظر شما چیست؟
جهانگیر کوثری: یک برنامه ای بود در دوران اکران فیلم جهان پهلوان تختی، جایی یک برنامه برای نمایش فیلم تختی بود و هلال احمر و یونسکو و اینها بودند؛ از یک هفته قبل به من گفتند شما بیا اجرا کن، خوب است. من نمی‌خواستم بروم، از جانب نویسندگان، گفتند آقا گفتند شما برو. گفتم باشد، یک بار من باید آنجا را ببینم. گفتند 15 میلیون هم دستمزد برای اجرا برای شما می‌گذاریم. گفتم من نمی‌خواهم، بدهید به سیل‌زده‌ها. نمی‌گیرم که به نامم نشود، نه اینکه برای سیل‌زده‌ها دلم سوخته، خودم نمی‌خواستم بگیرم. بعد رفتیم آنجا و دیدیم یک بانک معروف برند بالای تابلوها را زده؛ گفتم داستان چیست؟ ما برای هلال احمر هستیم یا یونسکو یا آرم این بانک؟ گفت اینجا برای آقای فلان سرمایه دار معروف است گفتم من نمی‌کنم. من اینها پشت سرم باشد، اجرا نمی‌کنم. هر کاری کردند، قبول نکردم ودرنهایت مثل اینکه جواد خیابانی رفته بود. فرق می‌کند، اینطوری است.
چیا فوادی: دلیلش چیست؟ چون سازمان به گزارشگرها پول زیادی نمی‌دهد می روند؟ عادل فردوسی پور هیچ وقت از این کارها نمی کرد...
جهانگیر کوثری: خوب است، اینها هم استخدام شدند، هم یک موقعیتی دارند، در جامعه آنها را می‌شناسند، همین برایشان بس است. توقع اینها همین است. بله عادل هم از این کارها نمی کرد. کارش قابل تحسین است. اینها همه امتیازهای عادل است.
چیا فوادی: برگردیم به دلایل سکوت عادل، به نظر شما دلیل این سکوت چیست. هم این طرف سکوت کرده و هم آن طرف سکوت کرده است.
جهانگیر کوثری: عادل نباید سکوت کند. کسی که الان زیان دیده و متضرر است، عادل است، کسی دیگر نیست. به نظر من نباید سکوت کند و باید حرف بزند. البته جرقه ماجرا از زمان جام جهانی بود. البته مطمئن باشید سازمان پشت فروغی می ایستد و شک نکنید. این قانون سیاست است.
چیا فوادی: اوج اختلاف ها با ماجرای حضور پویول بود. یادتان است که اجازه ندادند پویول وارد استودیوی 2018 شود. اصلا از آنجا شروع شد جرقه‌اش. شما اگر جای عادل بودید، 9-8 ساعت قهر کرده بود، برمی‌گشتید؟
جهانگیر کوثری: نه، اصلا چرا قهر کرد؟ به خاطر ماجرای پویول؟ او نباید می آمد
چیا فوادی: کی؟ عادل؟ یا پویول؟
جهانگیر کوثری: نه پویول را می گویم، میدانی چرا نیامد، چرا نگذاشتند؟ به نظر من ماجرای خروج ارز و شفافیت مالی اسپانسر و موی بلند پویول نبود. ماجرا چیز دیگری بود. ما از نظر سیاسی با دولت اسپانیا که الان قانونی است، رابطه داریم. پویول کاتالانی آنجاست، یکی از مهره‌های اساسی برای جدایی طلبی است و جمهوری اسلامی اگر این را می‌آورد، دولت اسپانیا می‌خواست نماینده ما را. این بود.
چیا فوادی: این مستند است؟
جهانگیر کوثری: بله، من می‌دانم. عادل که نمی‌تواند به این اعتراض کند. سیاست کلی مملکت را که عادل فردوسی پور نمی‌تواند تعیین کند.
چیا فوادی: ساموئل اتوئو آمد، مشکلی نبود؟
جهانگیر کوثری: نه، او عیبی ندارد، این پویول سمبل آن جریان است، سمبل جریان جدایی‌طلبان است. بعد هم تندرو است، یعنی تند است علیه دولت. خب طبیعی است اگر این را می‌آوردند، دولت اسپانیا می‌خواست سفیر ما را و می‌گفت چرا از آن منطقه اینها بردی، جدایی‌طلبان بردی، نباید شما این کار را می‌کردی. در اوج آن داستان جدایی‌طلبی های اسپانیا بود . بنابراین دولت اجازه نمی‌دهد. الان در تلویزیون اسپانیا نماینده یکی از گروههای جدایی طلب مخالف دولت ایران را که اپوزیسیون است بردارد و ببرد در آن برنامه، وزارت امورخارجه ما اعتراض می کند و می تواند به دولت اسپانیا و سفیرش در تهران گیر بدهد.
چیا فوادی: چرا این را نمی‌گویند؟
جهانگیر کوثری: خب خوب نیست. یک مقدار تنفر ایجاد می‌کند، برای اینکه به هر جهت کاتالان ها یک مبارزانی هستند که محبوب هستند در دنیا. همیشه کسانی که در اپوزیسیون قرار می‌گیرند، محبوب هستند، در همه جای دنیا. عادل باید این را می فهمید. شاید چک نکرد
چیا فوادی:شاید از جهت فوتبالی نگاه کرد به قضیه. اگر شما جای عادل بودید، قهر نمی‌کردید؟
جهانگیر کوثری: معلوم است قهر نمی‌کردم، برای اینکه می‌آمدم و مسئله را درمی‌آوردم که ببینم چرا اینطوری شده است.
چیا فوادی: اتفاقا آن زمان خبر رسید که خیلی لابی کرد و خیلی سعی کرد و تلاش کرد که حلش کند. اصلا خب می آمد و شرط می کردند با پویول که درباره کاتالان ها حرف نزند.
جهانگیر کوثری: نه؛ اگر حرف می زد چه؟ یک مقام بالاتر در تلویزیون، تلویزیون یک مملکت 80 میلیونی، دلش می‌خواهد پویول نباشد. تلویزیون در ید اختیار مدیران است و سیاست هایشان را تعیین کرده اند. عادل باید این نکته را درک می کند و مطمئن هستم الان درمک می کرد.
چیا فوادی: اگر پویول می‌آمد فقط در مورد فوتبال صحبت می‌کرد، باز هم مشکل‌ساز بود؟
جهانگیر کوثری: بله؛ اولا که ظاهرش یک ظاهر خاصی است و خاصی است که برای آن منطقه است و خیلی هم تند است راجع به این قضیه، یعنی متعصب است. یعنی اگر رئال مادرید به او بگوید اینقدر میلیارد یورو می‌دهیم، نمی‌رود. در کل سیاست مملکت ما اجازه نمی داد که پویول بیاید.
چیا فوادی: حالا اگر قهر کرده بودید مثل عادل، مثلا می‌آمدید روی آنتن یک ربع قبل از بازی ایران و اسپانیا؟
جهانگیر کوثری: بله، بالاخره برنامه تو است. تمام که نمی‌شود.
چیا فوادی: دقیقا اختلاف ها از آن روز و شب بازی ایران – اسپانیا شروع شد...
جهانگیر کوثری: یک روندی است که باید برسد به یک نقطه‌ای و انجام می‌شد؛ این روند باید طی می‌شد. پورمحمدی می‌رفت، زور عادل کم می‌شد، آن برنامه اوپنی که پورمحمدی به این داده بود وبه نظر من هم بیخود داده بود، عادل را بدعادت کرده بود. عادل داشت کم کم هر کاری دلش می خواست انجام می داد. یک برنامه تلویزیونی برای خودش صاحبی دارد، سلسله مراتبی دارد، رئیس دارد، دستیار دارد، نمی‌شود که. رئیس شبکه است، دلش می‌خواهد فوتبال نرود. البته این هم روش غلطی است، باید ببینیم موقعیت جامعه و مردم چه چیزی را دوست دارند.
چیا فوادی: شما از این چالش‌ها داشتید در این سال‌ها؟
جهانگیر کوثری: خیلی زیاد. خیلی برنامه‌های ما حذف شدند، خیلی مهمان‌های ما حذف شدند. دلیل می‌آوردند و می‌گفتند این را نیاور، این یک پرونده‌ای دارد. مثلا من یک کشتی‌گیر را می‌خواستم بیاورم، گفت نیاور، این در نازی‌آباد چاقوکشی کرده و دو نفر را زده است. برای من توضیح می‌دادند.
چیا فوادی: یادم است فابیو بالا بازیکن برزیلی گرمیو بود که می خواست به استقلال بیاید و امیرقلعه نویی او را می خواست. شما می خواستید او را بیاورید در تلویزیون و میهمان شما آقای رضا رجبی بود و کلی حاشیه ایجاد شد...
جهانگیر کوثری: آقای رضا رجبی شده بود مسئول خرید، بعد گفت من می‌خواهم یک بازیکنی بخرم، دو سه دقیقه فیلمش را پخش کن. گفتم من پخش نمی‌کنم، اینجا برای آدم حرف در می‌آورند، من تا به حال از این کارها نکردم. آقای هادی نراقی که دوست صمیمی من است و ما با هم بزرگ شدیم، گفت به رضا رجبی کمک کن و بگذار روحیه‌اش خراب نشود. ما هم دو دقیقه نشان دادیم فیلم را. بعد فکر کردند من دارم می آورم و کمی حاشیه شد.
چیا فوادی: آیتم‌های شما در برنامه هایتان به سختی بازبینی می شد؟
جهانگیر کوثری: دیگر من شناخته بودم و می‌دانستم چه چیزهایی را بروم که اینها را نگیرند. یک جاهایی شاید مثلا، همان دو دقیقه آن فوتبالیست برزیلی را نباید من نشان می‌دادم. ما می‌رفتیم در داستان بازیکن خرید و فروش‌کردن، به ما چه اصلا. حالا رضا رجبی می‌خواهد مدیر خوبی نشود، خوب بشود، بد شود، من چه می‌دانم. آن وقت انسانیت به خرج داده بودم که گناه دارد. مثلا آقای فرجی مدیر شبکه فردایش آمد و گفت اینها را نباید پخش می‌کردی، گفتم بله، درست است. بالاخره آنها مدیر هستند و یک چیزهایی از ما می‌خواهند، من هم نمی‌خواهم بگویم من قدرت مطلق برنامه‌های ورزشی هستم و هرچه دلم می‌خواهد پخش می‌کنم و هرچه هم دلم می‌خواهد می‌گویم.خود شما آن زمان با همین سوژه فابیو بالا من را یکی دو هفته ای در رسانه ات نوازش دادی(می خندد)
چیا فوادی: همین که شما می گویید آن زمان اشتباه کردید، این خودش کلی است. من هم منتقد بودم و هستم و خواهم بود. باید می نوشتم. ماجرای فابیو باعث تعجب همه شده بود. سوال آخردرباره عادل فردوسی پور و برنامه نود را می پرسم. آیا اسفند 97، وقت تعطیلی برنامه نود بود؟
جهانگیر کوثری: به نظر من خیلی به برنامه عادل امتیاز می‌دادند. من نمی‌گویم آن زمان وقت تعطیلی برنامه نود بود، من می‌گویم این را شرایط تاریخی تعریف می‌کند. می‌گویند فلان نظام سیاسی یک کشور خارجی اینجا می‌رود، باید برسد به این نقطه، از نظر علمی هم می گویند. اینهایی که بلد هستند این کارها را انجام می دهند و از آن دفاع می کنند. من یک بار به عادل گفتم اینطوری که تو داری می‌روی، می‌رسی به یک تضادی. چون الان اکثریت جامعه منتقد هستند. این هم می‌خواست منتقد باشد، اما می‌خواست برنامه را هم داشته باشد. تو می‌خواهی برنامه آنها را داشته باشی، بعد از اینجا نقش منتقد عصیانگر را هم بازی کنی. نمی‌شود، سخت است. خودش هم می‌رسید به این نقطه و رسید. البته به نظر من یک مقدار زودتر رسید.
ادامه دارد...
گفت و گو از چیا فوادی/ پایگاه خبری فوتبالی
