پایگاه خبری فوتبالی- شکست پرسپولیس مقابل الوحده و برتری السد برابر فولاد در حالی به ثبت رسید که کادرفنی هر دو تیم، ماموریتی مشابه را پیش‌روی خود می‌دیدند.
به گزارش فوتبالی و به نقل از ورزش سه، « در مقابل تیم‌هایی با ذهنیت تدافعی که با همه‌ی بازیکنانشان در نیمه‌ی خودی دفاع می‌کنند، بسیار مهم است که توپ را از یک سمت زمین به سمت دیگر به گردش درآورید، زمین بازی را برای حریف بزرگ کنید، سپس با حداقل ۵ نفر به فضاهای ایجاد‌شده حمله کنید.»
این چند خط، کپشن یکی از آخرین پست‌های آنتونیو کنته در صفحه‌ی شخصی خودش در اینستاگرام است که در توضیح صحنه‌ی گل متئو دارمیان ( بازیکن اینتر) به تیم کالیاری آورده شده است. درست چند روز بعد از این توضیحات کنته، پرسپولیس و السد باید در یک شب به مصاف دو تیم با ذهنیت تدافعی می‌رفتند؛ به ترتیب الوحده امارات و فولاد ایران. هر دوی تیم‌ها هم با آرایش ۲-۴-۴ مقابل پرسپولیس و السد دفاع می‌کردند. مالکیت توپ فولاد مقابل السد تنها ۴۰٪ و مالکیت توپ الوحده مقابل پرسپولیس کم‌تر از ۲۷٪ بود. اما چه شد که پرسپولیس مقابل حریف خودش شکست خورد، ولی السد توانست شاگردان شایسته‌ی جواد نکونام را شکست دهد؟
پرسپولیس- الوحده؛ بن‌بست تاکتیکی یحیی مقابل تن‌کاته
آن چه در سراسر ۹۰ دقیقه‌ی این مسابقه رخ داد، پیش‌تر یک نیمه مقابل الریان هم تکرار شده بود. در نیمه‌ی اول بازی پرسپولیس-الریان، تیم بلان در نیمه‌ی اول به خوبی با آرایش ۲-۴-۴ «Mid-press» خود روی هافبک‌های میانی پرسپولیس( نوراللهی، کامیابی‌نیا و پهلوان یا ترابی که به مرکز زمین متمایل می‌شدند) فشار می‌گذاشت.
در عین حال، دو بال الریان به خوبی در فاز دفاع از مدافعان کناریشان حمایت می‌کردند و هافبک‌های میانیشان هم نیم‌فضاها را پوشش می‌دادند، در نتیجه پرسپولیس نمی‌توانست برتری عددی همیشگی خود را در جناحین ایجاد کند. اما در نیمه‌ی دوم با خسته شدن بال‌ها و هافبک‌های میانی الریان از یک سو( و عدم حمایت آن‌ها از مدافعان کناری و پوشش نیم‌فضاها) و بازی تک‌ضرب نوراللهی، کامیابی‌نیا و پهلوان در مرکز زمین از سوی دیگر، پرسپولیس توانست ورق را برگرداند. در بازی با الوحده هم اتفاقاتی کم و پیش مشابه تکرار شد. بعد از گل زودهنگامی که شاگردان تن‌کاته به ثمر رساندند، این تیم نیمه‌ی اول را با آرایش ۲-۴-۴ «Mid-block» دفاع کرد. ( تصویر ۱) پرسپولیس همانند بازی‌های قبل سعی می‌کرد توپ را به یکی از جناحین ببرد و بعد با ایجاد برتری عددی، از گوشه‌ها یا نیم‌فصاها خلق موقعیت کند.
تصویر ۱: آرایش ۲-۴-۴ Mid-block الوحده در دفاع.
استفاده‌ی هم‌زمان از دو مهاجم هدف، آل‌کثیر و مغانلو، باعث شده بود پرسپولیس برخلاف معمول در جناحین سه بازیکن( مدافع کناری، بال و یکی از هافبک‌های میانی) را داشته باشد و آل‌کثیر و مغانلو در محوطه‌ی جریمه باقی می‌ماندند. از طرفی تن‌کاته به شاگردان خود دستور داده بود هر گاه پرسپولیس قصد حمله از جناحین را داشت، بال الوحده و هر دو هافبک میانیشان به همان سمت بروند تا در کنار مدافع کناریشان قرار گیرند. این‌گونه الوحده در جناحین برتری ۴ به ۳ مقابل پرسپولیس داشت.( تصویر ۲)
تصویر ۲: برتری عددی ۴ به ۳ الوحده مقابل امیری، ترابی و سرلک که با حضور هر دو هافبک میانی، سالمین و الهربی، و هافبک کناری تیم، میونگ، ایجاد شده است.
یحیی در آغاز نیمه‌ی دوم عالیشاه، نوراللهی و شیری را به زمین فرستاد. آن سوی میدان تن‌کاته هم آرایشش را از ۲-۴-۴ Mid-block به Low-block تغییر داد تا هافبک‌های میانی و بالهای تیمش کاملاً از نیمه‌ی خودی دفاع کنند. با حضور عالیشاه در نیمه‌ی دوم و توان بالای این بازیکن برای بازی در نیم‌فضاها و گوشه‌های زمین، پرسپولیس حالا در کناره‌های زمین به جای ۳ بازیکن، ۴ بازیکن داشت( عالیشاه، مدافع کناری، بال و یکی از هافبک‌های میانی) در نتیجه یک نبرد ۴ در برابر ۴ در اکثر دقایق نیمه‌ی دوم در جناحین شکل گرفت. پرسپولیس چند باری از سمت چپ روی حرکات خوب امیری، ترابی، عالیشاه و نوراللهی موفق شد ۴ نفر الوحده را دور بزند و ایجاد موقعیت کند( تصویر ۳)، اما در مجموع عملکرد بی‌نظیر دو بال کناری الوحده، میونگ جو و نهیان( و در ادامه خلیل ابراهیم) در کنار نمایش بی‌نقص دو هافبک میانی الوحده، سالمین و الحربی، باعث شد پرسپولیس در روزی مغلوب الوحده شود که کم‌تر از هر ۴ دیدار قبلی‌اش موقعیت داشت. اتخاذ روش Mid-block و در ادامه Low-block توسط تن‌کاته باعث شد انرژی بال‌ها و هافبک‌های میانی الوحده برای دوندگی و پرس کردن هافبک‌های پرسپولیس از دست نرود تا آن‌ها بتوانند ۹۰ دقیقه‌ی کامل نیم‌فضاها را ببندند و در فاز دفاع از مدافعان کناری حمایت کنند. کاری که هافبک‌های میانی و بالهای الریان تنها یک نیمه از پس آن برآمدند، زیرا در آرایش ۲-۴-۴ Mid-press بلان مجبور به دوندگی بیش‌تری برای بازپس‌گیری توپ در مرکز زمین بودند.
تصویر ۳: امیری روی پاس عالی نوراللهی دفاع الوحده را دور می‌زند.
فولاد-السد؛ ژاوی چگونه خط دفاع نکونام را باز کرد؟
بگذارید گریزی به ابتدای متن و توصیه‌ی آنتونیو کنته بزنیم: « در مقابل تیم‌هایی با ذهنیت تدافعی، توپ را از یک سمت به سمت دیگر به گردش درآورید و با حداقل ۵ نفر حمله کنید.»
این دقیقاً همان کاری بود که شاگردان ژاوی هرناندز در تیم السد برای باز کردن یکی از مستحکم‌ترین خط دفاعی‌های تیم‌های غرب آسیا در این دوره از مسابقات انجام دادند. فولاد مقابل السد اغلب با آرایش ۲-۴-۴ Mid-block دفاع می‌کرد که در دقایقی به ۲-۴-۴ Mid-press و High-press( تنها هنگام شروع مجدد دروازه‌بان) تغییر می‌کرد. تیم ژاوی اما با الگو‌برداری از بسیاری از تیم‌های مطرح اروپا، مثل سیتی چند سال اخیر گواردیولا، لیورپول کلوپ و چلسی توخل، با آرایش ۵-۲-۳ حمله می‌کرد.
در ۳۰ دقیقه‌ی ابتدایی مسابقه، ۳ نفر فاز اول بازی‌سازی السد بیش‌تر از رورو، خوخی و طارق سلمان تشکیل می‌شدند، ( تصویر ۴) اما بعد از دقیقه‌ی ۳۰ این گیلرمه بود که اغلب به میان دو مدافع میانی، خوخی و طارق، اضافه می‌شد، کاسورلا و البیاتی جلوی این ۳ نفر قرار می‌گرفتند و رورو، هایدوس، بونجاح، نام تائه هی و حسن عرض ۵ نفره‌ی السد را در حمله تشکیل می‌دادند. ( تصویر ۵) در تیم فولاد هم مانند تیم الوحده، بازیکنان به خوبی در سمتی که توپ جریان داشت، تجمع ایجاد می‌کردند؛ یعنی اگر السد قصد حمله از جناح راست را داشت، انصاری به درخشان‌مهر( و در ادامه حیدریه) کمک می‌کرد، آبشک برای پوشش نیم‌فضای راست وارد عمل می‌شد، نیک‌نفس هم کاملاً به جناح چپ فولاد( راست السد) متمایل می‌شد و احمدزاده هم به جای حضور در جناح راست فولاد، به مرکز زمین متمایل می‌شد.
تصویر ۴: عرض ۳ نفره‌ی السد در فاز اول بازی‌سازی با رورو. آرایش ۲-۴-۴ Mid-block فولاد هم در تصویر مشخص است. آبشک و نیک‌نفس در نیمه‌ی خودی باقی مانده و روی البیاتی و گیلرمه پرس نمی‌گذارند، بلکه پاتوسی و شیمبا سعی در بستن مسیر پاس به البیاتی و گیلرمه دارند.
تصویر ۵: آرایش ۵-۲-۳ السد هنگام حمله. گیلرمه و رورو در تصویر نیفتاده‌اند.
ما اصلی‌ترین دلیلی که باعث شد السد مقابل فولاد همانند پرسپولیس مقابل الوحده به مشکل نخورد( علی‌رغم شباهت‌های ساختار دفاعی الوحده و فولاد) به گردش سریع توپ بازیکنان السد و تعویض مداوم منطقه‌ی بازی توسط آن‌ها برمی‌گردد. تعویض‌های مداوم منطقه‌ی بازی توسط همه‌ی بازیکنان السد( از مدافع میانی بگیرید تا بونجاح) باعث می‌شد به یک باره تمام یونیت دفاعی فولاد مجبور به جابه‌جایی از یک سمت زمین به سمت دیگر زمین شود، حال آن فضاهایی که آنتونیو کنته به آن‌ها اشاره داشت، ایجاد می‌شد. السد هم دقیقاً با ۵ نفر( حداقل تعداد ذکر شده توسط کنته برای حمله) به آن فضاها حمله می‌کرد.( تصویر ۶، ۷، ۸ و ۹)
تصویر ۶: تعویض منطقه‌ی بازی توسط حسن، مدافع چپ السد.
تصویر ۷: بر اثر این تعویض منطقه، درخشان‌مهر، مدافع چپ فولاد، در موقعیت ۲ به ۱ برابر رورو و هایدوس قرار گرفته و فاصله‌ی زیادی هم بین درخشان‌مهر و کولیبالی ایجاد شده که سانتی می‌تواند از آن بهره ببرد.
تصویر ۸: انصاری برای حمایت از حیدریه( در تصویر نیفتاده) عقب آمده، آبشک به خوبی نیم‌فضا را پوشش داده، نیک‌نفس کمی به جناح توپ متمایل شده اما منطقه‌ی ۱۴ را زیر نظر دارد، احمدزاده هم به جای لب خط، متمایل به مرکز زمین شده، در نتیجه خوخی با یک پاس عالی، بازی را باز می‌کند تا حسن از فضای ایجاد شده پشت احمدزاده بهره ببرد.
تصویر ۹: چند ثانیه قبل از گل السد، بونجاح با یک پاس زمینی محکم توپ را به منطقه‌ی مخالف می‌برد، ساسان به موقع به رورو نخواهد رسید، بنابراین رورو به‌راحتی به هایدوس پاس می‌دهد، هایدوس توپ را ارسال می‌کند و نام تائه با یک ضربه‌ی سر کار را تمام می‌کند.
یحیی گل‌محمدی در کنفرانس خبری بعد از بازی به درستی به سرعت پایین گردش توپ تیمش در نیمه‌ی اول اشاره کرد. اما این مشکل تنها در این مسابقه گریبان‌گیر پرسپولیس نشده و چند باری در لیگ برتر هم مقابل تیم‌هایی که هافبک‌های کناریشان در دفاع مشارکت می‌کردند و هافبک‌های میانیشان به‌خوبی نیم‌فضاها را پوشش می‌دادند، پرسپولیس به مشکل خورده است. ( تصاویر ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۳ و ۱۴)
تصویر ۱۰: در حالی که میلاد سرلک می‌تواند با یک پاس بلند منطقه‌ی زمین را برای نعمتی عوض کند، اما بعد از ۹ ضربه به توپ، یک پاس رو به عقب به کامیابی‌نیا می‌دهد.
تصویر ۱۱: امیری می‌تواند منطقه‌ی بازی را برای نعمتی عوض کند، اما این کار را نمی‌کند.
تصویر ۱۲: دو هافبک میانی الوحده، سالمین و الهربی، به خوبی از ترابی و سرلک در مرکز زمین مراقبت می‌کنند، اما کنعانی یک پاس طولی عالی برای مغانلو ارسال می‌کند و پرسپولیس را از فاز اول به سوم بازی‌سازی می‌برد.
تصویر ۱۳: شهریار به خوبی بدن خود را مقابل مدافع الوحده ستون می‌کند تا از توپ حفاظت کرده باشد، اما او هم در حالی که می‌توانست تک ضرب با نعمتی کار کند، با یک لمس اضافی توپ را به پهلوان پاس می‌دهد.
تصویر ۱۴: تعلل شهریار و در ادامه پهلوان باعث می‌شود فضای خالی سیامک در جناح راست از دست رود و حال الوحده در این جناح برتری عددی ۴ به ۳ دارد.
به نظر می‌رسد اگر یحیی و کادرش بتوانند در تمرینات تا حد امکان لمس توپ‌های اضافی بازیکنان تکنیکی را کاهش دهند و از آن مهم‌تر، پاس‌‌های تعویض منطقه‌ی بازی بیش‌تری را در دستور کار قرار دهند، سرعت گردش توپ پرسپولیس بالا خواهد رفت و تیم در فاز حمله غیرقابل پیش‌بینی‌تر از قبل خواهد شد. در نتیجه احتمال وقوع مشکلات مشابه بازی با الوحده کاهش خواهد یافت.
7474
پرسپولیس 
