پایگاه خبری فوتبالی- داوری در فوتبال ایران، قسمت بسیار مهمی است که در چند سال اخیر به طور جدی، به آن پرداخته نشده است.
به گزارش فوتبالی، در بالاترین سطح این فوتبال یعنی لیگ برتر، به ندرت هفته‌ای را بدون اشتباه تاثیرگذار در نتیجه ثبت شده می‌شود پیدا کرد. اما حالا این بخش مهم، قصه‌های جذاب دیگری را هم از خودش بروز داده است.
* پسرم!
اعلام داوران جام حذفی، با معرفی قاضی جوانی همراه شد که بهتر است بگوییم شاید مناصبات خانوادگی بیشتر از توانایی‌های فنی در رسیدنش به این جایگاه، نقش داشته است: پوریا افشاریان! پسر رییس کمیته داوران حالا به حکم پدر باید راهی اصفهان شود تا بازی به نظر مهم سپاهان و سایپا را سوت بزند. نکته عجیب در این انتخاب، سرعت رشد بالای پسر خداداد افشاریان است. نام پوریا تا یکی، دو سال قبل در حوالی لیگ‌های دو و سه شنیده می‌شد اما او ناگهان این فصل سر از لیگ یک درآورد و قضاوت جام حذفی با حضور یک تیم لیگ برتری را به عهده گرفت. با ادامه این روند قطعا باید نام او را در لیگ برتر برای فصل بعد و شاید هم لیست داوران الیت ایران ببینیم! این سرعت بالای پیشرفت وقتی با نمونه‌های مشابه، قیاس می‌شود، تاثیرگذار بودن ارتباط خانوادگی را بیشتر از همیشه اثبات می‌کند. هر چند زمان زیادی که صرف شد تا نام یکی مثل امیر عرب‌براقی وارد لیست داوران الیت شود، یک نمونه از این تناقض است. البته امیرعرب براقی آنطور که همه پیش می بینی کردند نبود. جهت گیری های او در فضای مجازی در مقطعی جنجالی شد که مجال پرداختن به آن نیست اما قضاوت هفته گذشته اش در بازی استقلال – مس رفسنجان و نگرفتن دو پنالتی برای طرفین، حق را به منتقدانش داد.
* تو جیبِ من!
با فرا رسیدن فصل سرما، هنوز خبری از لباس‌های گرم و آستین بلند جدید برای داوران نشده است. البسه‌ای که احتمالا در جیب آقای افشاریان است! کاش آنقدر که افشاریان برای دادن کت و شلوار به خودش و اعضای کمیته و دپارتمان داوران و داوران و کمک داوران لیگ برتری در کلاس های پیش فصل تلاش می کرد، برای گرفتن لباس های گرم و آستین بلند تلاش می کرد. داوران به همین دلیل در حال استفاده از لباس‌های یکی، دو فصل قبل‌شان هستند و جالب اینکه برای کلاس داوری نیم فصل هم از آنها خواسته شده تا لباس‌های هتلی! کلاس پیش‌فصل را همراه خودشان بیاورند. قرار ندادن این لباس‌ها در اختیار داوران از آنجایی عجیب است که اولا پیش از شروع فصل و زمانی که انتخابات فدراسیون فوتبال هنوز انجام نشده بود، اعلام شد آنها صاحب اسپانسر جداگانه‌ای شده‌اند و ثانیا وقتی در ابتدای فصل، البسه به داوران داده شد و خبری از لباس های آستین بلند نبود، مسئولان کمیته داوران در واکنش به اعتراض داوران اعلام کردند هر وقت هوا سرد شد، لباس‌های فصل سرما هم توزیع می‌شود. البته فضای محل کار مدیران به دلیل دارا بودن انواع وسایل گرمایشی، هرگز سرد نخواهد شد و شاید به همین دلیل، هنوز افشاریان و همکارانش در کمیته و دپارتمان و بقیه نیاز به لباس‌های گرم برای داوران را حس نکرده‌اند. وقتی در هیچ کشوری، خبری از کلاس داوری بین دو نیم‌فصل نیست ولی در ایران، چنین نوآوری بدیعی انجام شده شاید قضاوت داوران در فصل سرما بدون لباس گرم هم، تصمیم خلق‌الساعه و نوبرانه‌ای باشد. آقای افشاریان، هم خودت داور بوده ای و هم جناب ممبینی، که حالا دبیرکل فدراسیون فوتبال است، داور بوده است. شما خودتان باید سرما کشیده و گرما دیده باشید. بجنبید و برای داوران لباس گرم بگیرید. گناه دارند!
* من کجام؟
کارشناسی داوری، بخش مهمی از برنامه تعطیل شده «نود» بود و احتمالا یکی از پربیننده‌ترین قسمتهای این برنامه و یا شاید پربیننده ترین بخش. از همان روزگار هم تفاوت عجیبی بین کارشناسانی که عادل فردوسی‌پور به استودیو می‌برد، وجود داشت. گروهی مانند هوشنگ نصیرزاده که داور مشهوری هم نبود اما روش خاص خودش را داشت و خیلی سریع درستی یا نادرستی تصمیم داور را اعلام می‌کرد بودند و گروهی دیگر چنان جذب قاب دوربین‌ها بودند که حتی برای اعلام چند عدد هم به مشکل می‌خوردند. هر چند به نظر نصیرزاده از همین کارشناسی صحنه های داوری به عضویت در کمیته های فدراسیون فوتبال و در نهایت عضویت در هیات مدیره ها و مدیرعاملی باشگاههای مثل تراکتور و ماشین سازی رسید اما در کل اصولا کارشناس داوری باید کسی باشد که سریع و در لحظه اتمام صحنه در دور اول، کارشناسی کند. یا اگر هم می بیند که نمی تواند در استودیو سریع باشد، تصاویر مهم یک بازی فوتبال را قبل از حضور در استودیو، چندین بار دیده و تصمیم نهایی‌اش را گرفته باشد تا در هنگام پخش تصاویر، وقت‌کشی نکند. کارشناسی مانند محمد فنایی اما گویا تصویر مدنظر را تازه در استودیو برای اولین بار، می‌بیند که حتی بعد از پخش چندباره‌اش از زوایای مختلف به صورت آهسته، هنوز نمی‌داند چه اتفاقی افتاده است. مشابه فنایی هم کم نیستند و در برنامه های تلویزیونی شبکه های مختلف می بینیم. کارشناسی دیگری هم داریم که مانند ابراهیم میرزابیگی، بیشتر به سمت عبارت‌های شرطی می‌رود که اگر فلان شده باشد، بهمان تصمیم باید گرفته می‌شد که جناب میرزابیگی قاطعیت را چاشنی کارش کند، مطمئنا کارشناسی بهتری انجام خواهد شد. کارشناسانی هم هستند که بعد از تقریبا سه دهه، هنوز علاقه ویژه‌ای به زیاد حرف زدن دارند درحالیکه فضای لازم فقط در این حد هست که به سوال پرسیده شده درخصوص درست یا غلط بودن تصمیم داور، جواب داده شود. در جغرافیای فوتبال ایران، حالا پیدا کردن کارشناسی که درست و به موقع حرف بزند و به «خشت زدن» نیفتد هم کار تقریبا محالی شده است.
درباره نظرات کارشناسان برنامه های فوتبال برتر و شبهای فوتبالی که به صورت چندتایی کارشناسی می کنند، باید گفت که کار خوبی است و ایده درستی بود که ارائه شد اما در نهایت باز هم می بینیم که نظرات در صحنه هایی که مثلا خطا انجام شده یا نشده، پنالتی شده یا نشده، هند شده یا نشده، یکسان نیست!
جمله آخر اینکه ای کاش، وی ای آر کارشناسی هم در فوتبال جهان و البته ایران وجود داشت!
گزارش از علیرضا خطیبی/ پایگاه خبری فوتبالی
