قانون جدید حق پخش؛ روزنه امید یا همان بازیِ تکراری؟

قانون جدید حق پخش؛ روزنه امید یا همان بازیِ تکراری؟

پایگاه خبری فوتبالی- قانون جدید حق پخش که در مجلس تصویب شده واکنش‌های زیادی را برانگیخته است.

به گزارش فوتبالی، چند روز پیش بود که خبری مهم در رسانه‌ها منتشر شد و بلافاصله مورد توجه اهالی ورزش به خصوص فوتبالدوستان قرار گرفت. خبر این بود که با اعلام محمد باقر قالیباف رییس مجلس شواری اسلامی و بر اساس مصوبۀ جدید مجلس، باشگاه‌ها مالک اصلی تمامی حقوق برگزاری مسابقات از جمله حق پخش تلویزیونی و رسانه‌ای هستند.

این جملات باعث خوشحالی اهالی فوتبال در ایران شد. چرا به نظر می‌رسید بالاخره یک اقدام اساسی برای رسیدن باشگاه‌ها به درآمدهای ناشی از پخش تصاویر مسابقات‌شان توسط تلویزیون برداشته شده است.

در خیلی از کشورهای مطرح فوتبال جهان این ماجرا سال‌هاست حل شده است و باشگاه بخش اعظم بودجه سالانه خودشان را از همین منبع درآمد یعنی حق پخش تلویزیونی به دست می‌آورند و صرف هزینه‌های‌شان می‌کنند.

این خبر اگرچه باعث بروز امیدواری‌هایی در جامعه فوتبال شده است اما هنوز خیلی از کارشناسان و کسانی که در فوتبال و به خصوص بخش‌های مدیریتی آن فعالیت می‌کنند امید چندانی به تغییر وضعیت حداقل در آینده نزدیک ندارند.

در این قانون آمده است که وزارت ورزش و جوانان باید با همکاری وزارت ارشاد سه ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، کیفیت و کمیت را باید به اطلاع هیات وزیران برساند. اما مساله این است که این جملات کمی آشنا به نظر می‌رسد؛ چراکه پیش از این در لایحه قدیمی‌تری نیز آمده بود.

روزنامه فرهیختگان در گزارشی که درباره این مساله منتشر کرده نوشته است که تفاوت این دو مصوبه فقط در این است که در مصوبه قبلی، وزارت ارشادی در کار نبود و همه چیز به همکاری وزارت ورزش و صداوسیما ختم می‌شد. شاید به همین دلیل است که بسیاری از علاقه‌مندان به فوتبال و صاحب‌نظران چندان به تصویب جدید قانون و اجرا شدن آن امیدوار نیستند. 

نکته مهم این است که در بودجه ۱۴۰۴ مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان برای حق پخش در نظر گرفته شده بود که در مقایسه با هزینه باشگاه‌داری ناچیز است. همین امسال چند بازیکن خارجی وارد فوتبال شده‌اند که هزینه دریافت رضایتنامه و دستمزد هرکدام از آنها به تنهایی بیشتر از این 500 میلیارد تومان است.

اهالی فوتبال و افراد مرتبط با آن نظرات مختلفی در این باره دارند. مثلا احمد راستینه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس اعتقاد دارد تاکنون این طرح مورد غفلت قرار گرفته و از این رو نسبت به اتفاقات اخیر خوش‌بین است. 

محمد رجائیان، مدیرعامل باشگاه آلومینیوم ضمن تشکر از نمایندگان مجلس برای لایحه نظام جامع باشگاه‌داری در این باره می‌گوید: «اگر مجلس مصوب کرده حق پخش متعلق به باشگاه‌هاست که قانون است و باید اجرا شود. وقتی در این حد مصوبه صورت می‌گیرد، دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت ورزش وظیفه دارند به جمع‌بندی برسند و مدل حق پخش را مشخص کنند. پس جای تردیدی باقی نمی‌ماند.»

اما مجتبی فریدونی عضو هیات مدیره باشگاه استقلال به این اتفاق جدید هم چندان خوشبین نیست. او می‌گوید: «این ادامه اتفاقاتی است که در برنامه ششم و هفتم و قانون بودجه ۹۹ و قانون بودجه ۱۴۰۰ رخ داد و هیچ کدام اجرایی نشد. در آن مقطع هم قرار بود حق پخش سه ماه پس از ابلاغ اجرایی شود. تنها فرق این است که در این قانون شناسایی کردند که حقوق مطرح‌شده متعلق به باشگاه‌هاست. آیا تا پیش از این به این موضوع شک داشتیم؟»

او البته برای ناامیدی‌اش دلایل مهم و اساسی دارد: «سازمان برنامه‌وبودجه‌ در شرایط فعلی که کشور دچار بحران مالی است چگونه می‌خواهد برای حق پخش ردیف بودجه تعیین کند و بپردازد؟ همین حالا هم با کسری بودجه روبه‌روست. ضمن اینکه در قانون بودجه ۵۰۰ میلیارد تومان برای حق پخش کلیه رشته‌های ورزشی در نظر گرفته شده است حق پخش در عمل کاری ندارد؛ چراکه در انحصار صداوسیماست و این سازمان هم نمی‌خواهد حق پخش را بخرد و ادعا می‌کند دولت بودجه‌اش را بدهد تا او بخرد. دولت هم پولی ندارد تا در ازای آن پرداخت کنند. اگر هم بدهد در نهایت از جیب ملت می‌رود؛ چراکه وقتی دولت پول ندارد از بانک مرکزی قرض می‌کند که در نتیجه آن تورم به وجود می‌آید و هزینه تورم را مردم می‌دهند. از نظر من این قانون برای اجرا نشدن است.»

اما مهدی محمودی، وکیل حقوقی ورزش به لایحه نظام جامع باشگاهداری خو‌ش‌بین است. او در این باره گفت: «پرداخت حق پخش به باشگاه‌ها فرمول خود را دارد. ۴۰ درصد بر اساس رتبه باشگاه‌هاست که بین تیم اول تا شانزدهم متغیر است. بخش دیگری از آن را بر اساس تعداد تماشاگران و موارد دیگر مشخص می‌کنند. طبیعی است باشگاه‌هایی مثل استقلال پرسپولیس به دلیل بیننده بیشتری که دارند حق بیشتری دریافت می‌کنند. ضمن اینکه تعداد مسابقاتی که پخش مستقیم می‌شود نیز درصدی به باشگاه‌ها تعلق می‌گیرد. از نظر من این قانون ملزم به اجرا است. هرچند قانون خوبی است اما کامل نیست و امیدوارم به زودی آیین‌نامه اجرایی آن را بنویسند؛ چراکه از بهترین مصوبه‌های مجلس طی سال‌های اخیر است.»